Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları

Behiç Ak

Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 164 sayfa
Önerilen sınıflar: 4. Sınıf • 5. Sınıf • 6. Sınıf
HAYAL GÜCÜ • HAKLAR • İLETİŞİM • DOĞA ve EVREN • KİŞİSEL GELİŞİM
doğa sevgisi • hayvanlar • yazmak • özgürlük • avcılık • öğretmen • düşler • savaş-barış • yetenek • şiddet • uzay • aklını kullanmak

 PDF İndir  DOC İndir  Yazdır 

Tartışma Konuları   |   Yaratıcı Etkinlikler

Behiç Ak, doğa, güç, haklar ve başarı gibi önemli konuları lirik bir üslupla harmanladığı romanında canlıların yaşam hakkını yok sayan insanı düşündürüyor. Yok etmek yerine gözlemlemeyi ve tanımayı seçen bir çocuğa göz kırpıyor. Bir arada yaşayabilmenin sihriyle sarmalanan kitap, klasiklere yaraşır tasvirleri ve sıradışı kurgusuyla çocukların unutulmazları arasına girmeye aday. Çocuk edebiyatımızın köşe taşlarından sayılan Behiç Ak’ın roman koleksiyonu, bu kez okurlarını yaşamı ve yaşatmayı yücelten bir yolculuğa davet ediyor.

Beceriksiz ve sakar olduğuna inanan, okul ve ödevle yıldızı barışmayan bir çocuk. En iyi yaptığı şey, gözlemlemek ve kuşlara, bitkilere isim takmak. Amcası onu avcı yapmak istese de, o hiçbir canlıya zarar veremez. Çıktıkları bir doğa gezisinde kaybolunca, kendini tavşan, kokarca, zürafa ve tilkilerin dünyasındaki bir savaşın ortasında bulur. Hem aklını kullanarak hem de kalbinin sesini dinleyerek bir seçim yapmak zorundadır şimdi…

1. Hikâye başlarken çocuğun hangi niteliklerini öğreniyorsunuz? Babası ne tür sakarlıklarına katlanıyor? Bu kadar sakar bir arkadaşınız olsa babası kadar sakin kalabilir miydiniz?
2. Gözlem yapmak kişiye ne yarar sağlar? Gözlem yapmak bir yetenek mi ya da çocuğun söylediği gibi spor mudur? Neden?
3. Babası, kardeşini (amca) ne bakımdan başarılı buluyor? Oğluna uygun gördüğü avcılığı neden kendisi yapmıyor? İnsanın yanlış bulduğu bir şeyi başkasına önermesi ne kadar doğru?
4. Amcanın, ”Eline fotoğraf makinesi alan her şeyin resmini çekmek, silah alan da hareket eden ne varsa vurmak ister,” sözü sizce ne kadar gerçekçi? Silah insanda vurma isteği uyandırıyorsa sivillerin silah edinmesine neden izin veriliyor?
5. Hasan Öğretmen sınıfa ne tür yenilikler getiriyor? Cevabını bilmediğin soruyu sormak, doğru cevap vermekten neden daha değerli oluyor?
6. Amcayla çıktıkları avda sisten dolayı neler yaşıyorlar? Amcanın doğayla ilişkisi ne düzeyde?
7. Çocuk tavşana dönüştüğünde hangi yetenekleri gelişiyor? Tavşanları tilkilerle savaşmaktan vaz geçirmek için onlara tavşanlarla ilgili neler hatırlatıyor? Sözleri sizce neden etkili olmuyor?
8. Savaş, tavşanlarla tilkiler arasında olması gerekirken neden bütün hayvanları kapsıyor? Atın söylediği, “Bu savaşta ölmek yok… Vurulunca başka şeye dönüşüyorsun; şiir, heykel, resim, şarkı oluyorsun,” sözü ne anlatıyor?
9. Hikâyedeki Zürafa’nın, “Savaşta vurulmayacağına inanana bir şey olmaz,” sözü gibi, “çalışmadığı sınavdan kötü not almayacağına inanan kötü not almaz” ya da “Her gün hamburger-kola tüketse de hastalanmayacağına inanan kişiye bir şey olmaz” sözlerinin mantığı doğru mudur? Etraflıca açıklayın.
10. Savaş sırasında tavşanla kırkayak arasında geçen konuşmayı irdeleyin. Kırkayak neden savaş yanlısı?
11. Çocuk, öğretmeninin özgürlükle ilgili söyledikleri hakkında neler düşünüyor? “Nasıl özgür yaşanacağını bilmiyorsan, özgürlük seni mahkûm eder,” düşüncesi nereden çıkıyor?
12. Çocuğun, zürafa ağacına tırmanarak uzaya gitmesi neyi simgeliyor? Çocuk uzaydan gördüğü, içinde başarısız olduğu, zorlandığı dünyaya neden dönmek istiyor?
13. Kaybolan çocuk ve amcası yolu nasıl buluyor; çocuk hangi ayrıntıları değerlendiriyor? Kahve neden onlara yardım edemiyor? Çocuğun yolu bulabilmesi yeteneği sayesinde değil mi?
14. Ayşe ödevinde bisiklet sürmekle öğrenmek arasındaki ilişkiyi nasıl anlatıyor? Hasan öğretmen çocuğun ödevine nasıl tepki veriyor; nasıl yorumluyor?

Yukarı

• Röportaj: Herkes çevresinden en az 4 kişiye, “Avcılık spor mudur; neden?” diye sorarak mini röportajlar yapsın. Bütün yanıtlar sınıfta paylaşıldıktan sonra ayrıştırılsın ve röportajların ortaya koyduğu sonuç bir bildirge halinde düzenlensin. Duruma göre okulda yaygınlaştırılsın.
• Örnekleme: Herkes sahip olduğunu düşündüğü 4 yeteneğini küçük bir kâğıda yazsın. Her öğrencinin isminin yazılı olduğu başka küçük kâğıtlar katlanarak bir torbaya konsun. Herkes torbadan çektiği kâğıtta ismi yazan arkadaşının en dikkat çeken yeteneğini söylesin. Bu saptama kendisinin kâğıda yazdıklarıyla karşılaştırılsın. Bakalım, arkadaşının karşıdan gördüğüyle kendinde var olduğuna inandığı yetenekler örtüşecek mi?
• Gezi: Sınıfça parka gidin. Herkes rahat edeceği bir noktada çimenlere otursun; yarım saat boyunca etrafındaki insanları, hayvanları, doğayı gözlemlesin. Gözlediklerinin kısaca notlarını tutsun. Süre sonunda toplanarak notları ve izlenimleri paylaşın. Bakalım, kimler sıra dışı ayrıntılar fark edecek? (Bu gözlem gezisini gerekirse herkes ayrı ayrı da yapabilir.)
• Resimleme: Herkes Kahve’yle dağ bayır yürüyüş, ırmak geçişi, tilkilerin toplantısı, hayvanların savaşı, zürafa ağacıyla uzaya çıkış, Ayşe ile konuşma gibi hikâyedeki önemli sahnelerden istediği birinin resmini yapsın. Resimler “Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları Köşesi”nde sergilensin.
• Pano: Herkes doğa sevgisini anlatan bir resim yapsın. “Tavşan Dişli Bir Gözlemci’ye Posta” panosu oluşturarak bu resimleri panoda sergileyin. Her öğrencinin, panodaki resmini işaret ederken fotoğrafı çekilsin ve WhatsApp gruplarında paylaşılsın.
• Canlandırma: 124-130. sayfalarda tavşanla kırkayağın savaş üzerine yaptıkları konuşmayı gönüllü öğrencilerle canlandırın. Bu konuşma toplumların günümüzdeki savaş algısıyla benzeşiyor olabilir mi, irdeleyin.
• Tartışma: Romanda hayvanlar arasında büyük bir savaş yaşanıyor. Bu savaşı da düşünerek sınıfça, “En kötü barış savaştan iyidir” sözünü tartışın. Kötü bir şey neden iyi olsun? Savaşta kazanan taraf olmak avantajlı değil mi? İkinci aşama olarak savaş-barış sözcüklerinin herkese neler çağrıştırdığını tek tek listeleyin. Bakalım, bu iki kavram için çoğunluğun görüşü ne olacak?
• Yazma: Öğrenciler 2 kişilik gruplar halinde çalışarak özgürlük üzerine, en kısa 6, en uzun 12 satır olacak birer şiir yazsınlar. Şiirler sınıfta okunurken herkes her şiire 1-5 arası bir puan versin. En yüksek puanları toplayan şiirleri yazanlara kurutulmuş yapraklardan hazırlanacak madalyalar takılsın.

Yukarı