Şu Benim Mavi Babam

Haydar Ergülen

Köprü Kitaplar (10 yaş ve üstü) • Anlatı • 160 sayfa
Önerilen sınıflar: 6. Sınıf • 7. Sınıf • 8. Sınıf • Lise Sınıfları
OKUMA KÜLTÜRÜ • SANAT • DUYGULAR • ATATÜRK • ERDEMLER
anılar • aile • kardeşlik • kitaplar • baba-oğul • arkadaşlık • dayanışma • yolculuk • üniversite • yazmak • müzik • şairler • hastalık • futbol • Eskişehir • Atatürk

 PDF İndir  DOC İndir  Yazdır 

Tartışma Konuları   |   Yaratıcı Etkinlikler

1980 sonrası şiirimizin en önemli isimlerinden Haydar Ergülen, babasıyla anılarını lirik bir dille anlatıyor, Türkiye’nin son 60 yılına ilişkin çok renkli, çok katmanlı bir izlek yaratıyor. Usta şair, kendisini derinden etkileyen sıradışı insanların, kitapların, mekânların, düşüncelerin, hayallerin dünyasında dolanırken, okuru sözcüklerin ve şiirin büyüleyici evrenine davet ediyor. Farklı okuma deneyimleri sunarak gençleri edebiyatla buluşturmayı amaçlayan, editörlüğünü Semih Gümüş’ün üstlendiği ve Müren Beykan’ın yayına hazırladığı, 2010 Memet Fuat Yayıncılık Ödülü ile taçlanan Köprü Kitaplar koleksiyonun 27. kitabı, her yaştan okuyucu için.

Babası Kel Hasan, ona göre bazen mavi bir kelaynaktı, bazen yeşil gönüllü biri. Altı kardeştiler; anne babası ve babaannesiyle bir “kabile”ydiler. Güldüğünde dünya gülüyor dediği babası sayesinde kitaplara düşkün büyüdü; Yaşar Kemal’den Sait Faik’e, Füruzan’dan Edip Cansever’e yazarlar, şairler yol arkadaşlarıydı. Belki de babası “gökyüzü okulu”nda okuduğu için, o da çocuklar gibi masmavi sevinen, “Türkiye, Eskişehir olsun!” dileyen, “Şiire genç başlanır, geç başlanmaz!” diyen bir edebiyatçı oldu…

1. Yazar, yayıncı, eleştirmen Semih Gümüş’ün baştaki sunuş yazısında, kitabın içeriği ya da niteliğiyle ilgili hangi unsurlar ilginizi çekti? Bu sunum ve kitabın başlığı sizde ne tür beklentiler oluşturdu?
2. Yazarın öğrencilere sorduğu soruyu genişleterek size soralım: İyi bir şiir okuduğunuzda, müzik dinlediğinizde, film seyrettiğinizde, etkileyici bir resme baktığınızda sevincinizi nasıl gösterirsiniz? Sevincinizi göstermek sizi nasıl hissettirir?
3. Yazarın “mavi” nitelemesinin karşılığı ne? Sizin çevrenizde kimler mavi; siz ne kadar mavisiniz?
4. Okur, mavi babanın yaşamı ve kişilik özellikleri hakkında neler öğreniyor? Baba-oğul ilişkisine bakıldığında, sizce baba sıradışı bir karakter mi yoksa yazarın duygusallığı baba figürünü abartmasına mı neden oluyor?
5. Diğer aile üyeleri hakkında neler öğreniyoruz? 6 kardeş olmanın yazar üzerinde ne tür bir etkisi olduğunu düşünüyorsunuz? Aile içindeki dayanışmanın örnekleri neler?
6. Yazar çocukluğunda çok zengin olduğunu söylerken neyi kastediyor? Kitabın bütününden yansıyan zenginlik-yoksulluk algısı ne? Örneğin, kiralık bisikletin zamanla kısıtlanan keyfi, gerçek keyif olabilir mi?
7. Kitapta çocuk işçi kavramı nasıl işlenmiş? Çocuk işçi çalıştırmanın yasalarca engellenmesine rağmen halen sürüyor olması nasıl açıklanır; sorumlular kimler? Yazar bu konuda hangi şarkıcıyı anıyor; söz ettiği şarkıyı ve sözlerini biliyor musunuz?
8. Yazar 85. Sayfada, “uykusuz bir ülkede yaşadık, yaşıyoruz” ifadesiyle ne demek istiyor? Buradaki “uykusuzluk” neyin metaforu? Yaklaşımından yazarın bu olguyu kabullendiğini mi, bu olguyla ilgili ümitsiz olduğunu mu yoksa olgudan yakındığını mı anlıyoruz? Nedenlerinizle birlikte açıklayın.
9. Eskişehirspor ve Es Es vurgusu, büyük takımların futbol ve taraftar kültürüyle büyüyen gençler için ne ifade ediyor? Sizce bu taraftarlık, bir kentlilik borcu ve alışkanlığının mı, yoksa farklı bir aidiyetin sonucu mu?
10. Hippylik ve Hippy akımı için neler biliyorsunuz? Bu akım hangi felsefelerle yakınlaşıyor? Yazar bu akımla babası arasında nasıl bir bağ kuruyor? Antalya’nın İbradi ilçesine bağlı Ormana köyünde bu yaşam felsefesini benimseyenlerin toplandığı bir yaz kampı olduğunu biliyor musunuz?
11. Yazarın Nâzım Hikmet’in iyimserliğini paylaşması, yaşadığı ortamlardan mı yoksa kişiliğinden mi kaynaklanıyor? Anılarına ve anlatım diline bakarak yazarın kişilik özellikleri için neler söylersiniz?
12. Yazar, insan ve sanat, sanatçı ve toplum arasındaki bağlantı ve etkileşime nasıl ve hangi örneklerle değiniyor?
13. Haydar Ergülen bu kitapta hangi toplumsal olaylara ve olgulara değiniyor? Yazarın Atatürk’le ilişkisinde dikkatinizi çekenler neler?
14. Yazarın anlatım dili ve üslubu için neler söylenebilir? Okurla kurduğu ilişkiyi irdeleyin; okuru nasıl hissettiriyor? Oradan oraya sıçrayan anlatımı, okurun algısını ve okuma hızını nasıl etkiliyor?
15. Bu kitabı okumayan birine nasıl anlatırsınız?

Yukarı

• Sergi: Yazarın maviye yüklediği anlam gibi, kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mor, beyaz, siyah renkler ne anlatıyor olabilir? Öğrenciler gruplara ayrılsın; her grup bir renk seçerek yazarın yaptığı gibi, rengini sanat, doğa, çevre, ekonomi, siyaset, evren gibi her alandan örneklerle derinlemesine irdelesin. Bu rengi taşıdığını düşündükleri kişileri açıklayan yazı, resim, çizim, karikatür, fotoğraf, şiir, obje vb. kullanılarak büyük bir dijital sergi hazırlansın. Serginin özeti fiziki ortamda da paylaşılabilir.
• Oyun: Kitapta adı geçen bütün yazarların listesi çıkarın. Her birinin adını küçük kâğıtlara yazarak katlayın ve bir torbaya doldurun. Herkes bu torbadan bir kâğıt çeksin ve ismi bulunan yazarın bir eserini söylesin. Bilemeyen ya da yanlış eser söyleyen elensin. Sona kalan üç öğrenci sırayla, diğerlerine eğlenceli cezalar versin.
• Yarışma: Öğrenciler birbirlerine göstermeden kitapta adı geçen şairlerin şiirlerinden birini seçsin ve şairini sormak üzere sınıfta okusun. Herkes önlerindeki kâğıda okunan şiirin şairini yazarak kaldırsın. Doğru yanıtlayanlar 3 puan alsın. Bütün öğrenciler şiirlerini okuduktan sonra en yüksek puanları alan 5 öğrenciye sembolik armağanlar verilsin.
• Araştırma: Tiyatrocu Kel Hasan Efendi ve kavuğunun hikâyesini araştırın. Bu araştırmaya bağlı olarak tiyatroda orta oyunu ve doğaçlama türlerini inceleyin. Doğaçlama yöntemini, ortak saptanacak bir konu üzerinden sınıfça deneyimlemeye çalışın.
• Albüm: Yazarın sevgili kenti Eskişehir’i bütün yönleriyle tanıtan kapsamlı bir dijital/fiziki albüm hazırlayın. Kentin sanattaki ve sosyal yaşamdaki yeri ve değerini vurgulayın. Yazılar, şiirler, görsellerle düzenlenecek bu albüme, (varsa) kentte çekilmiş fotoğraflarınızı ekleyin. “Yaşayan Kent, Yaşanacak Kent Eskişehir” başlığıyla hazırlanan albümün bir kopyası Eskişehir kent yönetimine gönderilsin.
• Müzik: Barış Manço, Cem Karaca, Fikret Kızılok, Erkin Koray, Bulutsuzluk Özlemi, Şenay, Teoman, Âşık Mahzunî Şerif gibi kitapta geçen şarkıcı ve grupların müziklerini inceleyin ve günümüz müzikleriyle karşılaştırın. Bu karşılaştırmayı değerlendirerek, 1970’lerden bu yana müzik kültürümüzün değişimini irdeleyin. Bu müziklerden seçtiklerinizi karaoke yöntemiyle ya da eşlik olanağı yaratarak konser formatında seslendirin.
• Sunum: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup, kitabın tanıtımı için bir sosyal medya duyurusu, bir afiş, bir pano hazırlasın. Kullanılacak tanıtım sloganlarını, görselleri, renk ve desenleri belirlesin. Gruplar oluşturdukları bu yaratıcı fiziki ya da dijital dosyayı bir sunum halinde diğerleriyle paylaşsın.
• Yazma: Sınıfça Haydar Ergülen’in şiirlerini inceleyin. Herkes bir şiirini seçsin ve o şiire bir nazire yazsın. Yazan, naziresini eşleştirdiği şiirle birlikte okuduktan sonra nasıl bir yol izlediğini açıklasın. Bu yöntemle hem Hardar Ergülen’in şiirleri derinlemesine irdelenmiş hem de nazire türü çalışılmış olacaktır.

Yukarı