ON8 (15 yaş ve üstü) • Roman • 148 sayfa
Önerilen sınıflar: Lise Sınıfları
BİREY ve TOPLUM • İLETİŞİM • ZAMAN ve MEKÂN
arkadaşlık • cesaret • okul yaşamı • şiddet • özgürlük • akran zorbalığı • tanık olmak • öğretmen-öğrenci iletişimi • ebeveyn
Kitap Hakkında
Çağdaş Alman edebiyatının dikkati çeken yazarlarından Luca Bloom, Türkçe’deki bu ilk romanında okulların kapısından içeri sızan şiddetin sınırlarını arıyor. Okulda zorbalığın ve aşağılamanın büründüğü farklı kılıkları, gerçekçi bir dille canlandıran roman, kişisel savaşlarda kaybedilenlerin kitlesel savaşlardaki kadar ağır olabileceğini düşündürüyor. Gençler kadar yetişkin okurları da ürpertmeyi başarıyor.
Okulda, bir öğretmenle bir öğrenci arasında tırmanan gerilim, koridorlara, bahçeye, okulun her köşesine yayılır. Çatışmaları, özel yaşamlarına bile sıçrayan bir düelloya dönüşmek üzeredir adeta. Her ikisi de altta kalmamaya kararlı, ikisi de zafer çığlıkları atmaya yeminli gibidir. Her hamlede işler daha da karışır, şiddetin dozu artar. Bu akıl almaz “savaşın” kazananı olabilir mi?..
- Romanın başındaki parti sahnesinin Mick’in deyişiyle “savaş meydanı”na dönüşmesinden kim(ler) sorumlu? Katılanlar mı, Celina mı, Celina’nın ebeveynleri mi? Sizce bu tür bir partide özgürlüğün sınırları nedir?
- Öğretmen Bay Zinn’in öğrencilere yaklaşımı, otoriter disiplin mi yoksa saldırganlık olarak mı nitelendirilebilir? İki yaklaşım arasında ne fark var?
- Öğretmenlerin, normaller, dışlananlar, ezikler ve lider gruplarıyla öğrenciler arasındaki hiyerarşinin farkında olmamaları nasıl açıklanır? İsimleri farklı olsa da benzer hiyerarşi gerçek hayatta okullarda ya da iş yerlerinde görülebilir mi?
- Zinn’in, Mick’in okula çağırdığı ebeveynleriyle konuşmasında babanın konuya ve oğluna yaklaşımı okura neler düşündürüyor? Aile kültürü çocuğun karakterini hangi yönlerden etkiler?
- sayfada öğrencilerini gerçekten seven Bayan Severin için söylenen, “…kimse onu uzun ve mükemmel eğitimi boyunca Mick gibi öğrencilere hazırlamamıştı…” sözünü açıklayın. Öğretmenlik eğitimi neleri içermeli?
- Mick için toplanan disiplin kurunda Bayan Linge’nin, Dr.Renner’in, Mick’in ve Bay Zinn’in tutum ve davranışlarını irdeleyin. Uygun görülen ceza sizce olması gereken mi?
- Johannes, Mick’i yazıyı yazarken gördü mü? Tanıklığıyla Mick’i desteklemesi gerçekten yanlış mı? Yerinde olsanız siz ne yapardınız?
- Bay Mommsen, Mick’e kurada kazanırsa hazırlık maçında oynayabileceği bilgisini ilettiğinde, Mick’in Johannes’e, “Bir oyun mu bu sence? Kafa mı buluyorlar benimle?” diye sorması, onun psikolojisi hakkında neler düşündürüyor? Kendinden emin biri, arkadaş bile olmadığı birine bunu sorma gereği duyar mı? Bu soru Mick’in zırhında açılan bir delik sayılır mı?
- Öğrencinin kapısına “sübyancı” yazmasıyla, maçtan alıkoymak için öğretmenin öğrenciyi odaya kilitlemesi eşdeğer hamleler mi?
- Zinn’in öğretmenlikten atılması, emeklilik hakkını ve evini kaybetmesi gibi gelişmeler, bir öğrenci olarak sizi nasıl hissettirdi? Zinn’in haksızlığa uğradığını düşünüyor musunuz?
- Johannes ve diğerlerinin Mick’e yardımcı olmak üzere farklı bir yaklaşımları olabilir miydi? Mick sizce de ulaşılmaz biri mi?
- Okul partisinde kim öldü? Rekabetin kazananı kim?
- Kendinizi ebeveyn yerine koyduğunuzda, çocuğunuzun okulda akranlarının zorbalığına uğraması düşüncesi sizi nasıl hissettiriyor? Böyle bir durumda tepkiniz ne olurdu?
- Luca Bloom’un üslubu, roman dili hakkında neler söylenebilir? Kurguladığı okul yaşamı ve karakterlerin gerçek hayatta karşılığı var mı, yoksa Sonsöz’de yazdığı gibi bütünüyle yazarın hayali olarak mı algılanmalı?
Yaratıcı Etkinlikler
Çalışmaların çoğu online / çevrimiçi ortamda, ekran başında da gerçekleştirilebilir.
- Tartışma: Bir öğretmen ve öğrencisinin sosyal konum ve rollerine ters bir rekabet içine girmesinin altında yatan eğilimleri irdeleyin. Konuyu yetişkin-genç kulvarında ve deneyim, akıl, duygu üçlemesinde düşünerek sınıfça tartışın.
- Sosyal Sorumluluk Projesi: Yakın yaştaki gençler arasında hangi davranışlar zorbalık, hangileri şaka ya da eğlence kapsamında değerlendirilebilir? Şaka denilen bazı davranışlar zorbalık olabilir mi? Arkadaşlık ilişkisinde bu tür “şakalar” hoş görülebilir mi? Hoş görülmeleri başka zorbalıklara hatta şiddete davetiye çıkarabilir mi? Bu tutum ve davranışlar nerelerde daha sık görülüyor? Nasıl önlenebilir? Gruplar halinde tartışarak soruları yanıtlayın. Yanıtları ayrıştırarak farkındalık ve kolay çözüm listeleri oluşturun. Diğer öğrencilerin dikkatini çekmek üzere konuyla ve sonuçlarınızla ilgili etkinlikler, oturumlar ve söyleşiler düzenleyin.
- Anket: Okulda yaygın uygulamak üzere bir anket formu hazırlayın. “1) Okulunuzda akran şiddeti olduğunu düşünüyor musunuz? 2) Sınıfınızda akran şiddeti olduğunu düşünüyor musunuz? 3) Az ya da çok hiç akran şiddetine uğradınız mı?” sorularının yer aldığı anketi öğrencilere dağıttıktan sonra katılanların güven duyması için, formları isimsiz doldurmalarını ve kuytu bir köşedeki kutuya bırakmalarını isteyin. Sürenin sonunda biriken formları tarayın ve sonuçları okula ilan ederek Sosyal sorumluluk projesindeki önlemlerin uygulanması için adımlar atın.
- Tasarım: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup okul yaşamı ya da arkadaşlık konularında ünlü bir sözü ya da dizeyi resim, şiir, karikatür, fotoğraf, yazı vb. kullanarak oluşturduğu bir kolaj tasarımıyla anlatsın. Bu çalışmada amaç en yaratıcı, en farklı, en zengin uygulamayı gerçekleştirmek, söz ya da dizeyi çarpıcı bir düşünsellikle derinleştirmektir. Kolaj tasarımlar “Sınıf Albümümüz”de sergilensin.
- Yarışma: Öğrenciler 4 gruba ayrılsın. Her grup geniş düşünerek, okul yaşamında ya da akranlar arasında görülen psikolojik ya da fiziksel şiddet örneklerini listelesin. Gruplar bir araya toplansın ve grup sözcüleri saat yönünde sırayla ve her seferinde bir tane olmak üzere listelerindeki örnekleri söylesin. Aynı örneği verenin puan kaybedeceği yarışmada, listesi en zengin olan grup kazanacaktır. Sonuçta kazanan gruba önceden sınıfça hazırlanan “Şiddete Karşı Farkındalık Ödülü” verilsin.
- Atışma: Mick’le savaşan Bay Zinn’le öğretmen-öğrenci iletişimi, okul yaşamı, gençlik gibi temel konularda bir yüzleşme konuşması planlayın ve bu yüzleşmeyi gönüllü öğrencilerle bir atışma biçiminde canlandırın. Bay Zinn’i de değişik öğrencilerin canlandıracağı bu yüzleşmelerde, tarafların ortaya koyacakları görüş ve ayrıntılarla, farklı yaklaşımların düşündürdüklerini sınıfça tartışın.
- Canlandırma: Bay Zinn’in yerinde olsanız, Mick’le ilişkinizi nasıl yürütürdünüz? Okul müdürü Dr. Renner’in yerinde olsanız, eğitmeniniz Zinn ve öğrenciniz Mick arasındaki iletişimi nasıl yönetirdiniz? Johannes’in yerinde olsanız, Mick’le ilişkinizi nasıl sürdürürdünüz? Olasılıkları gönüllü öğrencilerle canlandırın. Canlandırmalar sonunda, doğru, yanlış ya da eksik yaklaşımları sınıfça irdeleyin. Vardığınız sonuçları mümkünse konuya ilgi duyan, kitabı okuyan öğretmenlerle tartışın.
- Atölye: Romanda okuru en çok neyin ya da nelerin rahatsız ettiğini tartışmak üzere bir atölye düzenleyin. Karakter analizlerini, ödenen bedelleri, neden-sonuç ilişkilerini derinlemesine irdelerken, eğitmenler kadar ebeveynlerin tutumunu da göz önüne alın. Romandan bölüm ve cümlelerin kanıt olarak değerlendirildiği atölyenin sonunda bir rapor hazırlayın.
- Müzik: Öğrenciler önce gözlerini kapatıp birkaç dakika boyunca kitapta yaşananları düşünsün. Kitap kimde, nasıl bir tat bıraktı, zihninizde ne tür izler yarattı? Bunlara göre romana nasıl bir fon müziği uygun olur? Zinn, Mick ve Johannes karakterlerini hangi müziklerle simgelersiniz? Gruplar halinde çalışarak romanın geneline ve ayrıca bu 3 ana karaktere en uygun olabilecek müzikleri saptayın ve açıklayarak internetten dinletin. Bakalım, tüm sınıfın hemfikir olduğu müzik parçaları çıkacak mı?