Postayla Gelen Deniz Kabuğu
Behiç Ak
Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 160 sayfa
Önerilen sınıflar: 3. Sınıf • 4. Sınıf • 5. Sınıf
OYUNLAR • İLETİŞİM • BİLİM ve TEKNOLOJİ
aile • sosyal medya • bilgi • doğa • arkadaşlık • bilgisayar oyunları • gizem • internet • ekran bağımlılığı • hukuk • pantomim • iletişim
Kitap Hakkında
Sanatçı, yazar Behiç Ak, teknolojinin gündelik yaşamlarımıza etkisine ilişkin gülümseten bir eleştiri yapıyor. Ânı yaşamak ve hissetmek yerine, teknolojik araçlarla kaydetmeyi seçen bir çocuğun sanal dünya tutkusunu anlatıyor. İlginç karakterleriyle dikkat çeken roman, hem çocukların doğadan kopması üzerine, hem de dijital ilişkiler nedeniyle değişen aile ve arkadaşlık ilişkileri üzerine düşündürüyor. Çocukların, içine doğdukları dijital ortamlara ilişkin farkındalık kazanmalarını sağlıyor.
Pantomimci babasının ve avukat annesinin yoğun iş yaşamları, Sude’nin ailesiyle paylaştığı saatleri iyice azaltmıştır. Arkadaşının önerisiyle bir tablet bilgisayar edinen Sude, kısa süre içinde, sanal dünyanın parçası olup çıkar. Sıkılmadan oyalanıyor, üstelik her an ulaşılabiliyor diye, onun yeni ilgisini önce olumlu bulan ailesi, zamanla Sude’nin aşırı tutkusundan endişelenmeye başlar. Annesi kızını “kurtarma” operasyonuna girişir. Sude dijital labirentten kurtulabilecek midir?..
- Sude, Fikret’e ailesini nasıl tanıtıyor? Babasının mesleği için söylediği, “Görüneni, görünmez ve sessiz hale getirerek göstermek” ne demek; örnekleyerek açıklayın.
- Sude’nin evinde internet kısıtlamasının olmaması, istediği kadar internete girebilmesi iyi mi, kötü bir şey mi? Sude nasıl ekran bağımlısı oluyor? Onun yaptıklarından hangilerini siz de yapıyorsunuz?
- Sude, kendini saklayarak tablet ekranıyla insanlara bakmaktan hoşlandığını söylüyor; bu davranışa “gözetlemek” denir mi? Gözetlemek iyi bir şey mi; neden “gözetleriz”?
- Tiyatroya gitmek Sude ve ailesine neler kazandırıyor; mutlu oluyorlar mı? Sude’nin oyunla ilgili yorumları ne?
- Tarator ne; hangi amaçla ortaya çıkıyor; ne gibi özellikleri var? Sevda Hanım bilgisayar yardımıyla keşfettiği yönlerinden neden memnun değil? Sanal ortamda nasıl bir Sude ile karşılaşıyorlar?
- Avukat Sevda Hanım’ın Tokudo Şirketi ve Gogoluku ile ne ilişkisi olabilir? Tokudo iletişim şirketinin bir oyunun yaygınlaşmasından ne çıkarı var? Şirketin patronuyla konuştuğunda Sevda Hanım neden kendini korsanlara daha yakın hissediyor?
- Tokudo şirketinden Sude’ye gelen gözlüğe Sevda Hanım neden üzülüyor, Rıfkı Bey neden seviniyor? Sevda Hanım’a kendisini ve mesleğini sorgulatan ne?
- Ahtapot kim; Sevda Hanım aradığı kişinin o olduğuna nasıl karar veriyor? Ahtapot adı nereden geliyor? Ahtapot neden kendinden çok emin; neye güveniyor?
- “Korsan” kime denir; sözlük anlamını araştırın ve bu anlamı düşünerek Sevda Hanım’ın bir korsanın tarafını tutmasının mantığını açıklayın.
- Sude’ye gelen deniz kabuğunun gizemi ne? Deniz kabuğunun Sude ve ailesine nasıl bir yardımı oluyor?
- Başta pantomim sanatının yaygınlaşacağına inanan Rıfkı Bey, sonrasında dijital gözlükleri neyle suçluyor? Bu konuda sizin görüşünüz nedir? Gözlükle pantomim yapmakla, gözlüksüz pantomim yapmak arasında nasıl bir fark var?
- Sahile kabuklarla ya da tepeye bitkilerle Sude yazmanın anlamı ne? Bu çabaların Sude’ye bir yararı oluyor mu?
- Tokudo şirketi, neden sonlanan Gogoluku oyununu diriltmemeyi seçiyor; oyun tasarlamaktan mı vazgeçiyorlar? Sevda Hanım patronla ilgili hangi gerçeği fark ediyor?
- Sevda Hanım, neye dayanarak bütün yaşananların Sude ve arkadaşı Fikret tarafından kurgulanmış bir oyun olabileceğini düşünüyor? Sizce yaşananlar Sude’yi kurtarmak için Sevda Hanım tarafından mı, yoksa Sude ve Fikret tarafından mı kurgulandı? Nedenlerinizle birlikte açıklayın.
Yaratıcı Etkinlikler
Çalışmaların çoğu online / çevrimiçi ortamda, ekran başında da gerçekleştirilebilir.
- Tartışma: Sanal ortamdaki arkadaşlıklara ne kadar güvenilebilir? Bu konuyu sınıfça tartışın. Sanal ortamdaki kişilerle neler, ne kadar paylaşılabilir? Sanal ortamdaki kişilerle kanka olunabilir mi? Buradan edinilen arkadaşlıklar fiziki dünyaya taşınırsa ne gibi sonuçlar doğabilir? Sanal ortamdaki arkadaşlar birbirlerine nasıl yardımcı olabilir; örnek, zor durumda kalmış bir sanal arkadaşa borç verilebilir, ya da onunla buluşup dışarı çıkılabilir mi? Sanal ortamda herkese şüpheyle yaklaşmak haksızlık mı? Sanal arkadaşın gerçekliğinden ne şekilde emin olunabilir? Üreteceğiniz başka sorularla konuyu derinlemesine tartışın. Vardığınız ortak sonuçları sloganlaştırarak paylaşın.
- Karikatür: Herkes, hikâyenin kahramanlarından istediklerinin karikatürünü yapsın. Karikatürler kişilerin özelliklerini, mesleklerini ya da ilgi alanlarını yansıtacak biçimde düşünülsün. Ortaya çıkanlar “Postayla Gelen Deniz Kabuğu Albümü”nde sergilensin.
- El işi: Herkes istediği malzemeyi kullanarak, kitapta Sude ve diğerlerinin taktığı Gogoluku gözlüğünden yapsın. Gözlükleri takın; çeşitli pozlar vererek toplu ve bireysel fotoğraflar çektirin. Fotoğrafları “Postayla Gelen Deniz Kabuğu’nun Anısı” adıyla WhatsApp gruplarında paylaşın.
- Pantomim: El işi uygulamasında yapılan gözlükleri, Tokudo şirketinin Sude’ye gönderdiği gözlük gibi kullanın. Herkes gözlüğünü takarak yaşadığını düşündüğü duruma göre hareketler yapsın. Diğerleri bu pantomimi yorumlayarak ne yaşadığını tahmin etmeye çalışsın.
- Münazara: 3 öğrenci jüri olarak seçildikten sonra diğerleri 2 gruba ayrılsın. Bir grup “bilgisayarlar hayatımızı kolaylaştırıyor”, diğer grupsa “bilgisayarlar hayatımızı engelliyor” görüşünü savunsun. Somut örneklerle yapılacak bu münazarada bakalım hangi görüş öne çıkacak?
- Atölye: Bilmekle paylaşmanın ayrı şeyler olduğunu fark eden Sevda Hanım’ın bu düşüncesine açıklık getirecek bir beyin fırtınası yapın. İlk turda herkes sırayla bilmek-paylaşmak ayrıma ilişkin bir örnek versin. İkinci turda bu ayrıma dikkat edilmeyen ya da bu ayrıma bilerek ters davranılan durumları masaya yatırın. Turların sonunda bir bildirge hazırlayarak paylaşın.
- Fotoğraf: Sosyal medyayı doğa için kullanmak üzere bir fotoğraf çalışması yapın. Herkes doğanın kirletilmesi, yeşilin katledilmesi, betonlaşmanın artması konularında fotoğraflar çeksin. Her öğrencinin en beğenilen fotoğrafı “Doğa’nın Çığlıkları“ isimli dijital sergiye eklensin. Bu sergiden fotoğraflar gruplar halinde sosyal medyada paylaşılsın.
- Çalıştay: Öğrenciler gruplar halinde çalışarak kentlerde yaşayan çocukların doğayla daha yakın ilişki kurmasının yollarını düşünsünler. Kentli bir çocuk doğayla yakınlaşmak için neler yapmalı, hangi ortamlardan yararlanmalı, yetişkinlerden neler talep etmeli? Bilgisayarın insanın doğaya yakınlaşmasında yeri var mı? Bunlar ve benzeri soruların yanıtlarını paylaşın ve bir sonuç bildirgesi hazırlayın. Son aşamada doğayla yakınlaşmak için herkesin kolayca yapabileceklerini saptayın. İzleyen birkaç hafta içinde kimlerin hangi maddeleri gerçekleştirdiğini ve izlenimlerini öğrenin.