Mutluluk ve Mutsuzluk

Çıtır Çıtır Felsefe Dizisi

Brigitte Labbé

Kitap Hakkında

Küçük büyük herkesin hayatı sorgulama rehberi “Çıtır Çıtır Felsefe” dizisinin Türkçe’deki 12. kitabı “mutluluk” kavramını tartışıyor. Dizinin yaratıcısı Brigitte Labbé, hayatımızın merkezindeki bu duyguyu, günlük yaşamdan örneklerle düşündürüyor.

Jacques Azam'ın zengin mizah anlayışını yansıttığı desenleriyle renklenen dizinin her kitabında, farklı bir felsefi kavram ya da temel bir konu ele alınıyor. Kavramlar, minik öyküler, kısa kısa örnek durumlar, diyaloglar ya da sorular sayesinde, çocukların kolayca anlayabileceği sadelikte aktarılıyor. Dizi, çocuklar ve felsefe üzerine yapılan birçok çalışmaya da ilham veriyor.

Mutsuz olmak kolaydır. Sahip olamadığımız, yapamadığımız şeyleri; geçmişte olmuş, hatta gelecekte olabilecek üzücü şeyleri düşünmek yeter. Üstelik mutsuzluk, mutluluktan daha ilginçtir ve kendimizi acındırıp dikkatleri üstümüze çekmeye yarar. Öyleyse ömrümüzü, sızlanmakla, yeri göğü suçlamakla mı geçirmeli? Mutluluğu nasıl bulmalı? Peki, herkes için tek bir mutluluk mu vardır?..

Tartışma Konuları

  1. Sizce mutluluk nedir? Mutlu olmak için insanın ne kadar parası, malı olmalı, neler giymeli, neler yemelidir?
  2. Sıcak bir evi, onu seven bir ailesi, pek çok oyuncağı olan, istediğini yiyen, istediğini giyen, rahat yaşamı olan her çocuk mutlu mudur? Siz mutlu musunuz? Daha mutlu olmanız için sizce neyiniz eksik?
  3. Yazar neden mutsuzluğun daha ilginç olduğunu söylüyor? İzlediğiniz dizilerde ya da filmlerde, okuduğunuz kitaplarda sizi okumaya, izlemeye motive eden duygu hangisi: Mutluluk, acı, korku, kaygı, üzüntü, neşe, sevinç? Neden?
  4. Neden mutsuz olmak mutlu olmaktan daha kolay? Mutsuzluğu seviyor olabilir miyiz? Mutluluğun küçük düşmanları neler olabilir?
  5. 8 ve 9. sayfalardaki Mine gibi başkalarının mutsuzluğundan zevk almak bir kişilik bozukluğu mudur? İyileşebilir mi?
  6. 16 ve 17. sayfalarda Teo aldığı yeni arabayı Yiğit’inkiyle karşılaştırdığında sevinci azalıyor. Oysa arabasında değişen hiçbir şey yok. Teo neden böyle bir karşılaştırma yapıyor? Benzer bir durum sizin başınıza geldi mi? Örneğin, yeni tabletinizi arkadaşınızın daha ileri model tabletiyle, 4 vitesli yepyeni bisikletinizi komşunuzun 5 vitesli müthiş bisikletiyle karşılaştırmak gibi…
  7. Televizyondaki 10 kanalın keyfini çıkarmak ya da olmayan 40 kanal için şikâyet etmek; siz hangisini yaparsınız? Var olandan keyif almak yerine olmayan için yakındığınız durumlar neler?
  8. Mutsuz olmaktan nasıl yarar sağlayabiliriz? Dikkat çekmek için mutsuzluğundan yararlanan arkadaşınızı hep hoş görür, sonuna kadar sever misiniz?
  9. Kaçınabileceğimiz acılara örnek verir misiniz? Kaçınamayacağımız mutsuzluklar için ne yapabiliriz?
  10. Kişi kilo verdiğinde mutlu olacağını biliyor ama veremiyorsa, gitar çalmak istiyor ama alacak parası yoksa, kentte mutlu olacağını biliyor ama köyde yaşamak zorundaysa mutsuz olmaktan başka ne yapabilir?
  11. Yazar bizi mutlu eden şeyi beklemek yerine ne öneriyor?
  12. Sizce dünyaya genellikle mutluluk mu, yoksa mutsuzluk mu hâkim? Neden böyle düşünüyorsunuz?

Yukarı

Yaratıcı Etkinlikler

Çalışmaların çoğu online / çevrimiçi ortamda, ekran başında da gerçekleştirilebilir.
  • Atölye: Öğrenciler birbirini görecek biçimde yerleşsin. Herkes kendisini mutlu edecek bir isteğini söylesin. İstekler not edilsin. Herkes konuştuktan sonra listelenen isteklerden hangilerinin gerçekleşmesi kişinin kendisine bağlı, hangileri değil saptansın. Gerçekleşmesi kişinin elinde olanlar için hangi adımların atılabileceği irdelensin. Diğer istekler için ortaya çıkabilecek riskler belirlensin. Seans tamamlanınca “Mutluluğum Elimde” başlıklı bir sonuç bildirgesi yazılsın.
  • Röportaj: Öğrenciler ikili gruplar halinde okuldaki öğrencilere ve öğretmenlere, “Sizce mutluluk nedir?” diye sorsun. Yanıtlar kaydedilsin. Bütün röportaj sonuçları ayrıştırılsın. Okula hâkim olan mutluluk algısı ortaya çıksın. Sonuçlar okulun sosyal medya hesaplarında duyurulsun.
  • Video: Herkes, çevresinden en az 3 kişiye, “Beni en mutlu edecek şey…” kalıbını nasıl tamamlayacağını sorsun ve yanıtları videoya kaydetsin. Kayıtlar izlendikten sonra benzer istekler ayrıştırılsın ve isteklerin gerçekleşip gerçekleşemeyeceği, gerçekleşmesinin kime ya da kimlere bağlı olduğu tartışılsın. Yanıtlardan oluşan kısa kolaj videolar eşliğinde bu tartışmadan çıkan sonuçlar bir rapor olarak düzenlensin.
  • Canlandırma: Öğrenciler “Mutsuzum” dramaları için 4 kişilik gruplara ayrılsın. Grup içinden biri mutsuzluğunu dile getirsin. Örnek: “B şubesiyle maçta Sinan yüzünden yine yenildik, bıktım yahu. Nasıl alay ettiler bizimle… Bu Sinan’a sinir oluyorum, niye atmıyoruz takımdan? Oynayamıyor işte, şeytan diyo, bi çelme tak, düşsün kırsın bacağını, çıksın gitsin de kurtulalım…” Gruptan bir kişi ona hak versin, diğer ikisi dinledikten sonra bu ikisini yatıştırsın. Şikâyet edenlerin mutsuzluklarını nasıl gösterdiğini, giderek nasıl abarttıklarını, yatıştırmaya çalışanların ifade ve yaklaşımlarını sınıfça irdeleyin. “Mutsuzluk hakkın olsa da mutsuz etmek hakkın değil” görüşü için sonuçlar düzenlensin.
  • Deney: Gönüllü öğrencilerle bir deney yapın. Öğrencilerden biri kaşlarını çatarak, mutsuz hatta kızgın bir ifadeyle, “Çok mutluyum. Her şey çok güzel. Başarılıyım, her günüm sevinçle geçiyor. Arkadaşlarımı, öğretmenlerimi, okulumu çok seviyorum,” desin. Başka bir öğrenci ise sevinçle ve gülerek, “Çok mutsuzum, ağlamak istiyorum. Hiçbir şey istediğim gibi gitmiyor. Çalışıyorum ama notlarım düzelmiyor. Annem yine bana kızacak; zaten kardeşimi daha çok seviyor…” gibi yakınma cümleleri söylesin. Konuşmaları videoya kaydedin. Mutsuz mimiklerle mutlu sözler, mutlu mimiklerle mutsuz sözler söylenebilecek mi, videoları izleyerek gözleyin. Sonuçta, sözcüklerin ve mimiklerin mutluluğu ya da mutsuzluğu nasıl etkilediğini zihninizde bilinçlendirin. Bu deneyi değişik gönüllülerle istediğiniz kadar yineleyebilirsiniz.
  • Proje: Herkes, onu mutlu edecek bir ya da birkaç şeyi gerçekleştirmek üzere bir eylem planı hazırlasın. Örnekler: Dron almak, İngilizce notlarını yükseltmek, basket takımına girmek, gitar çalmak, falancanın konserine gitmek, filanca kitabı okumak, fotoğrafçılığa başlamak, satranç takımı kurmak vb… Bir, bir buçuk aylık sürede hedefini nasıl gerçekleştireceğini, zamanı nasıl kullanacağını, nerden başlayacağını, süre sonunda varmak istediği düzeyi, gerekirse kimlerden yardım alacağını ayrıntılı bir şekilde listelesin ve projesini sınıfa sunsun. Her öğrenciye başka bir öğrenci danışmanlık yapsın ve haftalık kontrollerle gelişme sürecini takip etsin. Proje süresi dolduğunda hedef sahibi yaşadıklarını, süreçle ilgili duygularını, sonuç aldıysa mutlu olup olmadığını, danışman öğrenci de izlenimlerini sınıfla paylaşsın.
  • Atışma: Öğrenciler, “İş öncelikle para kazandırmalıdır,” ve “İş öncelikle mutlu etmelidir,” görüşlerini benimseyenler olarak 2 gruba ayrılsın. Gruplar karşılıklı yerleşsin. Her gruptan sırayla birer kişi örnek vererek görüşünü kanıtlamaya çalışsın. Karşılıklı atışma biçiminde ilerleyecek bu oturumda örnekleri yinelemek ya da örnek verememek grubun görüşünü zayıflayacaktır. Bakalım, hangi görüş daha güçlü savunulacak?

Yukarı