Mevzumuz Derin
Ahmet Büke
ON8 (15 yaş ve üstü) • Roman • 164 sayfa
Önerilen sınıflar: Lise Sınıfları
BİREY ve TOPLUM • DUYGULAR • ZAMAN ve MEKÂN
yalan • sırlar • babasızlık • dershane • İzmir • spor • arkadaşlık • şiddet • aile • iktidar • ergenlik
Kitap Hakkında
Öykücü Ahmet Büke, bu ilk gençlik romanında İzmir’den, Varyant’ın tepelerinden bir gencin sesini taşıyor. Yazarın ON8 Blog’daki tefrikasıyla hayat verdiği Bedo, bu romanın başkahramanı. Bir yanda susturulmaya, zayıf düşürülmeye, yok edilmeye çalışılmış nesiller; diğer yanda bu nesillerin kapanmamış yaralarının izinde ve kendi var oluş mücadeleleri içinde yarınlarına yön çizmeye çalışan Bedo gibi gençler… Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği (ÇGYD) 2013 Yılın Gençlik Romanı Ödülü’ne değer görülen kitap, her yaştan okur tarafından beğeniyle okunuyor.
Bedo, dedesi ve annesiyle İzmir’de yaşayan, üniversite sınavlarına hazırlanmak için dershaneye giden bir gençtir. Bedo’nun cep telefonuna gizemli mesajlar gelmeye başlar ve dershanenin çeşitli noktalarına birisi onun için kitaplar bırakır. Bedo ve yakın arkadaşı “çingene” Barbo bu gizemi çözmeye çalışır. Bedo, küçükken kaybettiği babasının yokluğunu daha yoğun hisseder. Bazen sinir krizleri geçiren, yakın bir ilişki kurmayı başaramadığı annesi ve ağzından laf alınması zor dedesinin, babasıyla ilgili söyledikleri aklını karıştırır. Gençliğin zor yollarında yürüyen Bedo, hem ülkesinin hem de aile geçmişinin karanlık sırlarıyla burun buruna gelir…
- Roman başlarken Bedrettin’in ailesi, çevresi ve yaşam rutinleriyle ilgili anlattıklarını tek bir sözcükle tanımlamanız gerekse hangisini uygun bulursunuz: sıkıcı, sıradan, berbat, normal vb… Neden?
- Bedrettin’in sıkıntılıyken ya da canı yandığında “kitapbaşı” yapması gibi, sizin benzer durumlar için çözümünüz ne?
- Bedo, Nehir’in erkek arkadaşının zorbalığına neden katlanıyor; onu neden şikâyet etmiyor? Onun yerinde olsanız siz ne yapardınız?
- Bedo’nun telefonuna ilk gizemli mesajlar gelmeye başladığında, Bedo için sağa sola kitaplar bırakanın kim olabileceğini düşündünüz?
- Kitapçıya gelen uzun pardesülü kadının, annesi Madam Pi’yle ilgili her şeyi bildiği halde bilmezden gelmesi nasıl açıklanır?
- Bedo’nun annesi için neler söylersiniz? Babanın yokluğunda oğlu ile ilişkisi nasıl? Bedo’ya açılamamasının nedeni oğluna güvenmemesi olabilir mi? Aile bireyleri babanın ölümününe nasıl tepkiler veriyor?
- Bedo, yakın arkadaşı Barbo için neler anlatıyor; Barbo nasıl bir karakter? Bedo neden onun “Çingeneliğine” tutunamadığını düşünüyor? Barbo yaşama tutunmak için neler yapıyor? Gözaltında kaldıkları sırada polis neden Bedo’yu cezalandırmak için Barbo’ya tokat atıyor?
- Bisikletini geri alması, Nehir’in erkek arkadaşının özür dilemesi gibi gelişmelerin Raci Abi’nin işi olduğuna dair Bedo’ya katılıyor musunuz? Yaşadıklarını anlattığında annesi ve dedesinin tepkilerine ne diyorsunuz?
- Annesini acile getirdiklerinde, bilinmeyen kişinin her şeyden anında haberli olması nasıl açıklanabilir? Bu kişiyi Bedo’nun dedesi nasıl açıklıyor? Bir babanın oğlu için, “Hakkım olsaydı, yaşamamasını istedim,” demesi nasıl bir duygu olabilir?
- Bir genç, öldü bildiği babasının yaşadığını 18 yıl sonra öğrenirse neler düşünür; neler yapar? Bedo’nun düşünce ve eylemleri için neler söylenebilir? Uzaktan gördüğü “babadan” kaçması, hastanede tuvaletin dolabına saklanması nasıl açıklanmalı?
- Babasıyla ilgili gerçekleri ve kendisine yalan söylendiğini öğrendiğinde Bedo’nun tepkilerini haklı buluyor musunuz? Bedo’nun annesinin ve dedesinin, seçim yapamayacak bir çocuğun hatırı için yaşam ilkelerini, erdemlerini altüst eden eşin/oğulun davranışlarına göz yumması mı gerekirdi?
- Sizce Raci Abi kim? Dershanede ne işi var?
- Bedo’nun ailesi ve babası arasında kalması ikilemini çözümleyen olayla ilgili görüşleriniz neler? Sizce Bedo, yolda yaşadıklarına rağmen babasıyla ilişkisini sürdürseydi yaşamında neler, nasıl etkilenirdi?
Yaratıcı Etkinlikler
- Okuma: İsmet Amca’nın Bedo’ya tavsiye ettiği Katilin Gözyaşları (Anne-Laure Bondoux, çev. Mehmet Erkurt) isimli kitabı okuyun. Sınıfça düşüncelerinizi Bedo’nun görüşleriyle karşılaştırın.
- Müzik: İzmir müzikleri saati düzenleyin. ”Kalbim Ege’de Kaldı”, “İzmir’in Kavakları”, “İzmir’in Kızları”, “Şu Güzeller Güzeli”, “İzmir Yanıyor”, “İzmir Marşı” gibi İzmir’i konu alan sayısız müzik parçasından sevdiklerinizi çalın, hatta sınıfça söyleyin. Bu İzmir hikâyesine uygun bir fon yaratın.
- Film: Romanda sözü edilen “Tiffany’de Kahvaltı” filmini internetten izleyin. Özellikle sonlarda kedinin bulunduğu taksi sahnesini irdeleyin.
- Sunum: Romanda Bedo’nun okuduğu kitapları listeleyin. Herkes bu listeden istediği bir kitabı seçerek okusun ve okuduğu kitabı tanıtan kısa bir sunum hazırlasın.
- Canlandırma: Bedo ve annesinin balıkçı barınağında yaptıkları konuşmayı gönüllü öğrencilerle yineleyin. Canlandırma sırasında önemli bulduğunuz anlarda akışı sorularla keserek konuşmanın satır aralarını irdeleyin. Bir tür psiko-drama gerçekleştirin.
- Yazma: Öğrenciler 4 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup, babası gerçekten deniz kazasında ölmüş olsaydı Bedo ve ailesinin yaşamında olayların nasıl gelişeceğini, Bedo’yu kollayan kişinin kim olabileceğini hayal ederek romana farklı ve yaratıcı başka bir akış yazsın. Bakalım gruplar kitaba neler katacak, neler kurgulayacaklar?
- Mektup: Öğrenciler 2-3 kişilik gruplar halinde çalışarak, gerçekleri öğrenen ve babasını hayatından çıkaran Bedo’nun ağzından babasına, bu seçiminin nedenlerini ya da duygularını anlatan “derin mevzulu” bir son mektup yazsın. Gruplar mektupları yazarken tamamen yaratıcı ve özgür düşünmeli…
- Canlandırma: Öğrenciler 3 kişilik gruplar halinde çalışarak romanın istedikleri bir kahramanını, örneğin; “Ben Barbo, bir çingeneyim. Dışlanan, horlanan biriyim, ama hayata tutunmak için inatçıyım…” benzeri canlandırarak tanıtsın. Küçük aksesuvarların da kullanılabileceği bu çalışmayla romanın karakterleri sınıfa taşınsın.