Kitabın Adı
Necati Tosuner
Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 136 sayfa
Önerilen sınıflar: 5. Sınıf • 6. Sınıf • 7. Sınıf
ERDEMLER • DUYGULAR • İLETİŞİM
dil oyunları • yazmak • arkadaşlık • mahalle yaşamı • aile • dede-torun • ölüm • okul yaşamı • meslekler • hikâye anlatmak
Kitap Hakkında
Çağdaş edebiyatın büyük ustası Necati Tosuner, çocuk edebiyatına da eşsiz zenginlikte bir koleksiyon armağan ediyor. Gençliğe adım atan bir çocuğun iç dünyasını yansıtan roman, mahalle yaşamında çocuk olma duygusunu, büyümenin zorluklarını, aile ilişkilerini, arkadaşlıkları büyük bir yoğunluk ve zarafetle anlatıyor. Yazar, yalın bir öykü içinde devasa bir dünya yaratarak ve çocuk hayatını etkileyen onlarca temayı kucaklayarak, dil ustalığını bir kez daha gösteriyor.
Caner, zihni daldan dala atlayan, bir kelimeden koca bir dünya yaratabilen bir çocuktur. Dedesinin ve anne babasının başrolde olduğu çocukluk anılarına düşkün Caner, okul servisinde Ece’yle tanışır. Küçük atışmalar, sohbetler, zamanla onları etkileyen bir paylaşıma dönüşür. Bu arkadaşlık, Caner’in dünyasını daha da genişletecek ve sözcüklerle yarattığı dünyayı renklendirecektir…
- Kitabın ilk sayfalarında dil konusuna meraklı olan Caner, “Bozacının şahidi şıracı” sözündeki “şahit”in yerine hangi sözcüğü öneriyor? Nedenini nasıl açıklıyor? Sizce haklı olabilir mi? Sözcüklerin başka kullanım yer ve örneklerini düşünerek açıklayın.
- Caner ve Ece’nin arkadaşlığı nasıl başlıyor? Ece nasıl biri? Başlangıçtan itibaren arkadaşlıklarının en önemli özelliği ne?
- Caner’in ailesi kimlerden oluşuyor? Kitapta ilişkileri ve iletişimleri ile ilgili neler anlatılıyor? Sizin gözlemleriniz neler? Çevrenizde gördüğünüz ailelerden farkları ne?
- Anneannesi, Ece’ye neden çok kızıyor? Sizce anneannesinin tepkisi olağan mı, aşırı mı? Nedenlerinizle açıklayın.
- Dedesi, Caner için neden önemli? Bir çocuk ve yaşlı adamın iyi anlaşıyor olması nelerin göstergesidir? Görüşlerinizi kendi çevrenizden örneklerle açıklayın.
- Caner ziyaretine gittiğinde dedesi ona neler armağan ediyor? Aralarında nasıl bir iletişim var? Dede ve torunun benzer yönleri neler?
- Dedesi, Caner’e martı ve kargayla ilgili hangi öyküyü anlatıyor? Siz bu öyküden nasıl bir sonuç çıkardınız?
- Ergin neden öldü? Onun ölümünün ardından okulda neler yaşandı? Oturma yerleri neden sorun oldu?
- Caner kendisine şekerlik içinde harçlık veren dedesine sonradan pişman olduğu neyi söylüyor? Caner bu sözden neden pişman oluyor? Bu söz ne anlama geliyor?
- Ezgi’nin daveti üzerine onun evine ilk kez giden Caner ne tür hazırlıklar yapıyor? Randevuya giderken nelere dikkat ediyor? Bu kadar ayrıntılı düşünmesi sizce doğru mu yoksa gereksiz mi? Siz olsanız nasıl davranırdınız?
- Ece, Caner’in ziyareti için nasıl hazırlanıyor? Bu titiz yaklaşım ne anlama geliyor? Neyi gösteriyor? Önem verdiğiniz bir arkadaşınız evinize geleceği zaman siz neler yapıyorsunuz?
- Parkta Caner, Ece’ye hangi isteğini açıklıyor? Ece ne tepki veriyor, ne öneriyor? Sizce bu konuşma ilişkilerine ne katıyor?
- Sunum: Öğrenciler 5 ya da 6 gruba ayrılır. Her grup geçmişte yapılan, ama bugün ender görülen ya da yok olmuş bir mesleği araştırır. Mesleklerin yaşadığı dönemdeki ya da halen sürüyorsa günümüzdeki koşullarını anlatan bir sunum hazırlar. Grup sözcüleri görsellerle zenginleştirilmiş sunumu sınıfla paylaşır, sorular yanıtlanır.
- Oyun: Öğrenciler birbirine bakan karşılıklı iki sıra halinde dizilir. Baştaki öğrenci karşısındakine bir sözcük söyler. Karşısındaki aynı sözcüğün ek alarak değişmiş halini ya da sözcüğün içindeki anlamlı bir başka sözcüğü söyler. Örnek: ece-bilmece, eğer-meğer, istiklal-tik, belki-bel… Kendisine sorulan öğrenci 30 saniye içinde yeni sözcük bulmayı başarırsa, çapraz karşısındaki öğrenciye kendi hazırladığı sözcüğü sorma hakkını kazanır. Bulamayan ya da geciken yanar. Oyun çapraz sırayla ve sonunda tek kişi kalıncaya kadar sürer.
- Yazma: Herkes rumuz kullanarak, kitabın başladığı gibi “Karlı kış günleri geride kalmıştı,” cümlesiyle başlayan bir öykü yazar. Öyküler, öğrencilerden ve öğretmenden oluşan bir seçici kurul tarafından değerlendirilir. En beğenilen 4 öyküye, önceden sınıfça hazırlanan “En İyi Kış Öyküsü” rozetleri verilir ve öyküler varsa okul gazetesinde yayımlanır.
- Araştırma: Ülkemizdeki trafik kazaları ile ilgili bir araştırma yapın. Trafik kazaları en çok nerelerde meydana geliyor? En yaygın nedenleri neler? Bayram tatillerinde neden daha çok kaza oluyor? Kazalar nasıl önlenir? Kaza oranlarının daha düşük olduğu ülkeler bunu nasıl başarıyor? Sonuçları sınıfta paylaşarak farkındalığın artmasını hedefleyin.
- Resimleme: “Görmek için bakınca, ne çok şey vardı görülecek,” sözünü düşünerek herkes mahallesindeki bir sokağın, bir köşenin ya da bir meydanın resmini yapsın. Ayrı bir kâğıda resimdeki kişilerin ismini, işini, kişilik özelliğini içeren kısa bir açıklama yazarak resmin altına yerleştirin. Resimleri sınıfta oluşturulacak “Mahallemiz” köşesinde sergileyin.
- Tartışma: Okuyup bitirdikten sonra öğrenciler gözünü kapatıp bir dakika boyunca kitabı düşünsün. Bu kitap kimde, nasıl bir tat bıraktı? Kitapta anlatılanlar ayrı ayrı herkesin gözünün önüne nasıl bir tablo getirdi? Bir ressam bu kitabın bütününü özetlemek istese ne tür renkler, desenler kullanırdı? Neden? Hep birlikte tartışın.
- Münazara: Bir öğrenci, yazar olmak isteyen Caner’i canlandırmak üzere seçilir ve sınıf iki gruba ayrılır. Bir grup Caner’e, yazar olmak istiyorsa yaratıcılığı ile uydurduğu şeyleri yazmasının daha iyi olacağını, diğer grup ise gerçekleri yazmasının daha etkili olacağını iddia eder. Her iki grup da düşüncelerini örneklerle savunur. Bakalım, hangi görüş daha güçlü ifade edilecek ve Caner hangi görüşten daha çok etkilenecek?