Kırmızı Yoyo

Oktay Akbal

Köprü Kitaplar (10 yaş ve üstü) • Öyküler • 116 sayfa
Önerilen sınıflar: 7. Sınıf • 8. Sınıf • Lise Sınıfları
DUYGULAR • İLETİŞİM • KİŞİSEL GELİŞİM • SOSYAL İLİŞKİLER
aile • ebeveyn kaybı • geçmiş • değişim • baba-oğul • okul yaşamı • arkadaşlık • mahalle yaşamı • anılar • ilkgençlik • başarı • İstanbul

 PDF İndir  DOC İndir  Yazdır 

Tartışma Konuları   |   Yaratıcı Etkinlikler

Usta yazar Oktay Akbal’ın çocukluk anılarıyla örülmüş 16 öykü, geçmişin hazinelerinde keşfedilmeyi bekleyen yaşantıları günümüze taşıyor. Gazeteciliğinin yanı sıra öykücülüğüyle çağdaş edebiyatımızda iz bırakan Akbal’ın duyarlı ve samimi anlatımını, şiirsel dilini sergileyen öykü seçkisi; umut, endişe, özlem, ilkgençlik heyecanları ve sevgiyle örülü öykülerden oluşuyor. Farklı okuma deneyimleri sunarak gençleri edebiyatla buluşturmayı amaçlayan, editörlüğünü Semih Gümüş’ün üstlendiği ve Müren Beykan’ın yayına hazırladığı, 2010 Memet Fuat Yayıncılık Ödülü ile taçlanan Köprü Kitaplar koleksiyonun 12. kitabı, her yaştan okuyucu için.

Kitapta yer alan 16 öykü: Bir Araba Karpuz, O Haziran Günü, Lunapark, Turgut’u Örnek Alsak, Son Taş Kavgası, Kırmızı Yoyo, Yabancı Okulda, 1935’te Bir Akşam, Bizans Definesi, Dağınık Anılar, İlkgençlik Sevdaları, Hayri Bey’li Üsküdar, Kara Önlükler, Tarzan Öldü, Lokomotifler, Bir Sabahtı.

1. “O Haziran Günü” öyküsünde yazar, gittiği Fransız okulunda aylık karne birincisi olmak için nasıl çabaladığını anlatıyor. Sizce her ay sınıf arkadaşlarıyla yarışıyor olmak arkadaşlıkları nasıl etkiler? Sizin benzer bir yarışınız var mı? Varsa sizin için nelere neden oluyor?
2. “Lunapark” öyküsünde yazar, “Yaşam bir lunaparktı,” demekle ne anlatmak istiyor? Bu benzetmeyi başka hangi sözcüklerle daha kolay anlatabilirsiniz?
3. “Son Taş Kavgası” öyküsünde mahalle çocukları neden savaşıyor? Yazarın ilk gençlik anılarında önemli yer etmiş bu tarz düşmanlığın günümüzde karşılığı var mı? Sizlerin mahalle yaşamınızda ya da okul arkadaşlarınız arasında böyle birbiriyle savaşan, kavga eden gruplar var mı? Hangi nedenlerle anlaşamıyorlar?
4. Yine “Son Taş Kavgası” öyküsünde, yazarın karşı gruptan Naim’i korumak için kendi grubundan birine vurmasına ne diyorsunuz? Bu öyküdeki gibi iki karşıt gruptan birinde olsanız düşmanlığı sonlandırmak için neler yapardınız?
5. Öykülerde, yazarın Fransız okulunda Josef, Ahmet, Kework, Aleksi, Zagreb, Mişel gibi Rum, Ermeni, Musevi çocuklarla birlikte eğitim aldığını okuyoruz. Bu çeşitlilik bir çocuğun karakterine katabileceklerini, nasıl etkileyebileceğini örneklerle açıklamayı deneyin.
6. “Yabancı Okulunda” öyküsünde yazar, yedi yaşında okula ilk gelişini ve yemekhanedeki ilk yemeğini nasıl anlatıyor? Daha sonraki yıllarda da sürdürülen yemekhane düzeninde en çok hangi ayrıntılar dikkatinizi çekti?
7. “1935’te Bir Akşam” öyküsünde yazarın, karlı bir günde okuldan eve dönüşü sırasında arkadaşlarıyla ve mahalle esnafıyla ilişkisine ilişkin neler öğreniyoruz? O günlerde yaşananlar, sizin bugünkü okul çıkışlarınızdan farklı mı?
8. Öykülerin geçtiği zamandaki aile, okul ve mahalle koşul ve olanaklarını, bugün içinde bulunduğunuz koşul ve olanaklarla karşılaştırın. O günden bugüne yaşam nasıl değişmiş?
9. “Bizans Definesi” öyküsünde her pazar sur duvarının dibindeki mağarada aradıkları define, yazarın babası ve dört oğlu için ne anlama geliyordu? Yazar neden çocukluğundaki bu define arama macerasına özlem duyduğunu hissettiriyor?
10. “Haydar Bey’li Üsküdar” öyküsünde sizce Haydar Bey’in bakkal macerası neden başarılı olmadı? Zaman içinde Haydar Bey’in ve yazarın ailesi nasıl değişti?
11. “Tarzan Öldü” öyküsünde, çocukken hayallerin odağındaki Tarzan filmlerinin yaş ilerledikçe gerçek yaşamın ağırlığıyla uzaklaştığı anlatılıyor. Sizce Tarzan, yazar çocukken nelerin simgesiydi; yaşı ilerledikçe neler değişti de Tarzanlar ve Janeler yaşamından uzaklaştı?
12. Kitapta anlatılan hangi öykü sizi daha çok etkiledi ya da hoşunuza gitti? Nedenleriyle birlikte açıklayın.

Yukarı

• Tartışma: Çocukluk ve ilkgençlik yıllarında kavga etmek, yalan söylemek, üçkâğıtçılık yapmak gibi olumsuz alışkanlıklar edinmenin, büyüdüğünde kişinin karakterini nasıl etkilediğini örnekler üzerinden sınıfça tartışın. Olumsuz alışkanlıklar, hayatları ve kişilikleri nasıl belirliyor?
• Proje: Çeşitli malzemeler kullanarak “Kırmızı Yoyo” öyküsündeki yoyolardan yapın. Rengârenk, çeşit çeşit ürettiğiniz bu yoyolarla önce bir yoyo gösterisi hazırlayın. Sonrasında bu yoyoları nasıl oynanacağını göstererek çevrenizdeki bir anaokulunun öğrencilerine armağan edin. Çocuklar eski ve el yapımı bir oyuncağın keyfine varsın.
• Sergi: Herkes evindeki, çevresindeki eski oyuncakları araştırsın, bulduklarını ya da benzerini yaptığı oyuncakları geçici bir süreyle sergilenmek üzere okula getirsin. Eski oyuncaklar açıklamalarıyla birlikte öğrencilere, velilere ve meraklılara sergilensin. Oyuncak kültüründeki değişim ortaya çıksın. Mümkünse sergiyi okul dışındaki bir mekânda ya da çevrimiçi bir platformda yineleyerek daha çok insana ulaşmasını sağlayın.
• Araştırma: İstanbul’un kitaptaki öykülere fon yaratan semtlerini listeleyin. Çeşitli kaynaklardan bu semtlerin özelliklerini ve kent için önemini okuyun. Kolayca ulaşabileceğiniz bilgileri görselleriyle birlikte sınıfça paylaşın. Bu semtleri görmüş ya da bu semtlerde yaşamış öğrencilerin anılarını, izlenimlerini dinleyin.
• Yarışma: Sınıf 2 gruba ayrılsın. Bir grup, yazarın kitapta anlattığı çocukluk yıllarının yaşam koşullarını, ilişki biçimlerini, mahalle yaşamını, ailesi ve arkadaşlarıyla ilişkilerini, eğitim sistemini ve okul yaşamının ayrıntılarını, o yılların kültürünü incelesin. Diğer grup, aynı ayrıntıların bugünkü karşılıklarını bulmaya çalışsın. 2 grup ayrı ayrı yaptıkları hazırlıktan sonra öğrenciler sırayla ve her seferinde tek bir veri olmak üzere birbirlerine kendi listelerindekilerle karşılık versin. Her doğru bilgi puan getirsin. Tekrara düşen ya da yeni bilgi üretemeyen grup üyeleri puan kaybetsin. Listeler tamamlandığında en yüksek puanı alan grup “Dünden Bugüne” yarışmasını kazanarak zafer dansı yapsın.
• Yazma: Herkes, “Aile insanın arka bahçesidir” düşüncesi üzerine bir kompozisyon yazsın. En yaratıcı ve etkileyici olan yazıları sınıf panosunda ya da okul gazetesinde/bülteninde yayımlayın.
• Gezi: İstanbul’daysanız sınıftan bir grup, öykülerin geçtiği Samatya, Sultanahmet, Vefa, Yedikule, Üsküdar gibi tarihi semtlere gezi yapsın. Öykülere dekor olan bu semtlerde yazarın anılarının izlerini arasın. Çektikleri fotoğraflarla birlikte sınıfa aktarsın. Bu çalışma İstanbul’da yaşamayanlar için bütünüyle sanal gezi olarak da kurgulanabilir.

Yukarı