İzmir'de Üç Çocuktuk
Hacer Kılcıoğlu
Genç Kitaplar (12 yaş ve üstü) • Öyküler • 224 sayfa
Önerilen sınıflar: 6. Sınıf • 7. Sınıf • 8. Sınıf • Lise Sınıfları
SANAT • DUYGULAR • KİŞİSEL GELİŞİM • İLETİŞİM • SOSYAL İLİŞKİLER
mahalle yaşamı • çocukluk • kardeşlik • müzik • tiyatro • aile • meslekler • yetenek • komşuluk • İzmir • geçmiş-gelecek • bisiklet
Kitap Hakkında
Ödüllü yazar Hacer Kılcıoğlu, günümüzün üç büyük sanatçısının İzmir’in Köprü semtinde geçen benzersiz çocukluk yıllarını öyküleştirdi. Dönemin güzel kıyı semti Köprü’de, şarkılarla büyüyen bir ozan Sezen Aksu; oyunlarla biçimlenen bir tiyatrocu Haluk Bilginer ve danslarla kanatlanan bir sinema oyuncusu Meltem Cumbul’un çocukluk öyküleri, eski İzmir’in neşe dolu güzel günlerini, büyük aileleri, güçlü komşulukları ve arkadaşlıkları dillendiriyor. Tasarımcısı Huban Korman’a, Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği (ÇGYD) 2010 Yılın Tasarım Kitabı Ödülü’nü kazandıran kitap, her yaştan okur için.
Pek çok çocuğun yaşamında izler bırakmış yemyeşil Behçet Uz Parkı’nda bisiklete biner, kumandan ruhlu Sezen. Şarkı söyler gibi konuşan bu neşeli çocuk, koca yüreği, becerikliliği ve büyük müzik tutkusuyla ailesinin olduğu kadar, mahallenin de gözbebeğidir. Sonunda dev sesli bir ozan, Sezen Aksu olur… Aynı parkta oynayan Haluk, her şeyi öğrenmek isteyen çok meraklı ve çok şakacı bir çocuktur. Kimyager olmak ister, ama ağabeyini çileden çıkarmak, babaannesini kızdırmak, arkadaşlarını işletmek için ne roller yapar, ne oyunlar oynar. Sonunda ustaların ustası bir tiyatro oyuncusu, Haluk Bilginer olur… Dünyaya zorlu bir merhaba diyen ve tehlikeye bana mısın demeyen Meltem, afacanlıklarıyla ablalarının da, mahallelinin de tatlı belası, ilgi odağıdır. Parkın yakınında, bir tiyatro sahnesine benzeyen evlerinde, sürekli ortadan kaybolur, yürekleri hoplatır. Sonunda gönül çelen bir sinema oyuncusu, Meltem Cumbul olur…
- Kitaba konu olan sanatçıların her birini birer sözcükle tanımlamak isteseniz hangi sözcükleri seçersiniz? Neden?
- “Sezen” isimli ilk öyküde, Sezen’in yaşamının ilk 5 yılı için anlatılan hangi anı daha çok dikkatinizi çekti? Ortaokulda iyice belirginleşen “kumandan ruh”, sizce bugünün yetişkin Sezen’inde kendini nasıl gösteriyor?
- Sezen’in annesinin, “Hayvan sevgisi adaleti öğretir çocuklara,” düşüncesi doğru olabilir mi? Örneklerle açıklayın.
- Sezen’in çocukluğu ve ilk gençliğinin geçtiği İzmir’in Köprü Semti’nde mahalle yaşamının bugünkünden ne gibi farklılıkları var? O yıllarda mahallelinin etnik, kültürel ve ekonomik farklılıkları yaşama ve ilişkilere nasıl yansıyor?
- “Haluk” isimli ikinci öyküde yerleşmek için İzmir’e gelen Tahsin Bey’in ailesi, oturacakları semti saptamak için neden ağaca et asıyor? Tahsin Bey’in girişimci bir iş zekâsına sahip olduğu nasıl anlaşılıyor?
- Kitapta Haluk’un çocukluk albümünden hangi fotoğraflar anlatılıyor; öyküleri ne? Haluk’un kardeşleriyle arasındaki ilişki onu ve çevresindekileri nasıl etkiliyor?
- Haluk’un kalbinde hayatı boyunca taşıyacağı tükenmezkalem izi nasıl oluştu. Bugün en sıradan ve temel türlerden olan tükenmezkalemin o yıllardaki değeri size neler düşündürüyor?
- Yazar, Haluk’un hangi ilgi alanlarını ve yeteneklerini temel almış; çocukluk yılları Haluk’un hangi niteliklerini ortaya koyuyor? Yeteneklerini geliştirmesinde babasının ne tür katkıları var? Babasının Haluk’un şansı olduğu söylenebilir mi? Kardeşler arasındaki ilişkiyi hangi sözcüklerle tanımlarsınız?
- “Meltem” isimli üçüncü öyküde aile içi ilişkileri, Meltem’in çocukluğuna ilişkin neler düşündürüyor? Rahat ve sevgi dolu bir ortamda yetiştiği, bu koşulların özgüvenini beslediği söylenebilir mi? Örneklerle açıklayın.
- Meltem’in aile bireyleriyle ilişkilerine bakıldığında şımartıldığı düşünülebilir mi? Ailenin sosyo-ekonomik koşulları yeteneklerini geliştirmesinde Meltem’e ne tür kolaylıklar sağlıyor?
- İzmirli üç sanatçının mesleki yetenekleri, çocukluk yıllarında hangi tutum ve davranışlarla kendini gösteriyor?
- Sezen, Haluk ve Meltem’in çocukluklarında yolları nasıl kesişiyor? Hepsinde ortak olan kişilik özellikleri neler?
- 60’lı ve 70’li yılların İzmir’inde yaşamın bugüne göre daha naif, daha yalın ve daha samimi olduğu söylenebilir mi? Düşüncenizi hangi örneklerle destekleyebilirsiniz? Çocukların o yıllardaki olanak ve alışkanlıklarıyla kendi olanak ve alışkanlıklarınızı karşılaştırın.
- Üç sanatçının çocukluk anıları size neler düşündürdü, sizde ne gibi duygular uyandırdı? Kendinizi hangisinin çocukluğuna daha yakın hissettiniz?
- Mektup: Herkes kitapta çocukluğu anlatılan üç sanatçıdan istediği birine, herhangi bir konuda mektup yazsın. Bakalım kimlerin mektupları yazıldığı kişi açısından daha anlamlı ve daha çok dikkat çekici olacak?
- Sunum: Kitaptaki Behçet Uz Parkı’nı örnek alarak parkların mahalle ve kent yaşamındaki yerini ve değerini irdeleyin. Modern şehircilik planlamalarında parklar nasıl dönüştürüldü? Parklar nasıl daha işlevsel kullanılabilir? Dünyada en kişilikli, farklı, özel park alanları hangileri? İnternette araştırarak fotoğraflar eşliğinde “Eşsiz Parklar” sunumları hazırlayın, derlediğiniz bilgileri sınıfça irdeleyin.
- Gösteri: Sezen’in 12 yaşındayken söylediği, 2. Dünya Savaşı yıllarından gelen “Lili Marleen” şarkısının hikâyesini araştırın ve şarkıyı internetten dinleyin, öğrenin. İlk çıkışından son albümüne dek Sezen Aksu şarkılarından oluşan bir repertuvar hazırlayın ve sınıf korosu kurarak çalışın. (Bu hazırlık için varsa müzik öğretmeninizin de desteğini alabilirsiniz.) Mümkünse tüm okulun ve velilerin katılabileceği “Minik Serçe’ye Selam” adlı bir gösteri düzenleyin.
- Afiş: Öğrenciler dörder kişilik gruplara ayrılsın. Her grup boya, obje, desen vb çeşitli malzemeler kullanarak üç sanatçının fotoğraflarından kolaj tekniğinde afişler hazırlasın. Özgürce ve yaratıcı düşünülmesi gereken bu afişler “İzmir’de Üç Çocukluk Sergisi”nde sergilensin.
- Müzik: Sezen Aksu’nun şarkılarının müzikal karakteristiğini ve söz yapısını inceleyin. Müzik dilinde parçaların ortak bir niteliği ve sözlerin felsefi bir yönü var mı? Sanatçıyı iyi bir icracı ve iyi bir besteci yapan ne? Araştırmaların sonucunu, müziklerinin çalınıp söylendiği “Minik Serçe’ye Selam” gününde paylaşın.
- Yarışma: Müzik öğretmeninizin önderliğinde, öğretmen ve öğrenci temsilcilerinden oluşan bir değerlendirme jürisi oluşturun. Okul çapında “Sezen Aksu Şarkıları Yarışması” düzenleyin ve her sınıftan isteyen öğrencilerin birer Sezen Aksu Şarkısı ile katılmasını sağlayın. Jürinin en başarılı bulduğu 3 öğrenci, ödül olarak “Minik Serçe’ye Selam” gösterisinde solo yapsın.
- Karikatür: Sezen’in, Haluk’un, Meltem’in ve Haluk’un anneanne ve babaannesinin kişiliklerini karikatürle betimleyin. Karikatürlerinizi okul koridorunda sergileyip diğer sınıfları da kitabı okumaya, sanatçıları daha iyi tanımaya heveslendirin.
- Canlandırma: Haluk’un anneanne ve babaannesinin sıradışı ve mizah yüklü ilişkisini, öyküde anlatılan diyalogları ve olayları kullanarak gönüllü öğrencilerle dramatize edin. Olgun olması beklenen bu iki yetişkin arasındaki ilişkiyi nedenleriyle irdeleyin.
- Sergi: Sınıfça, Sezen, Haluk ve Meltem’in çizilen karikatürlerini, yazılan mektupları, İzmir’in özellikle Köprü semtinin 60’lı 70’li yıllarda çekilmiş fotoğraflarını, kolaj afişleri sergilemek üzere “İzmir’de Üç Çocukluk Sergisi” düzenleyin.