Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Şiirler • 92 sayfa
Önerilen sınıflar: 4. Sınıf • 5. Sınıf • 6. Sınıf
DOĞA ve EVREN • DUYGULAR • DİLİMİZİN ZENGİNLİĞİ
çocukluk • sevgi • aile • geçmiş-gelecek • baba-kız • duygular • doğa • çağrışımlar • bayram • okul yaşamı • şairler • şiir
Kitap Hakkında
Akademisyen, çevirmen, yazar Necdet Neydim, Sen Islık Çalmayı Bilir misin? kitabından sonra yine şiirleriyle çocukluğun neşeli sesini, meraklı gözlerini, kaygılı sorularını yansıtıyor. Eşseslilik ve anlam yakınlıkları üzerine kurguladığı sözcük oyunlarıyla çocuk okurda iz bırakan şiirlerinde, çocuğun ağzından konuştuğu kadar, yetişkinin içindeki çocuğu da konuşturuyor. Çocuklarla büyükler arasında hoş köprüler kurulmasını sağlayan kimi şiirinde unutulmaya yüz tutmuş deyimler hayat bulurken, kiminde de bir şairin ünlü dizelerine göndermeler sürpriz oluveriyor. Grafik tasarımcı Suzan Aral’ın usta işi resimleri ve özgün sayfa tasarımlarıyla canlanan şiirler, çocuklara edebiyatın bu özel türünü sevdiriyor.
Necdet Neydim kitabın girişinde diyor ki: “Bu kitabımda ilkinden farklı olarak size başka şairlerin seslerini de getirmek istedim. O sesleri duyarsanız bana söyleyin olur mu? Benim ‘iki gözüm üzümüm’ arkadaşlarım, şiiriniz bol olsun!”
- Yazarın giriş bölümündeki anısından yola çıkarak, yetişkin şiirleriyle çocuk şiirleri arasında ne gibi farklılıklar olduğunu söyleyebilirsiniz?
- 10. sayfadaki “Burnum” şiirindeki deyimler gibi aklınıza içinde burun geçen hangi deyimler geliyor? Listeleyin!
- 13. sayfadaki “Bahar Gelince” şiirinde Necdet Neydim’in bahsettiği Orhan Amca kim olabilir?
- 28. sayfadaki “İki Gözüm Üzümüm” şiirinin teması nedir? Sizce kim için yazılmıştır?
- 35. sayfadaki “Acaba Ne?” şiirinde yer alan sesler size neleri çağrıştırıyor?
- 52. sayfadaki “Geçmiş Gelecek” isimli şiirde şair, acaba geçmişten öğrenmek gerektiğini mi anlatıyor? Sizce bu iki kavram hakkında ne diyor?
- 64. sayfadaki “26 Ocak’ta Kızıma” şiirinde su konan çukurlar üzerinden çocuklar-yetişkinler arasındaki farklar nasıl anlatılıyor? Her iki grup için de su dolu çukur ne ifade ediyor?
- 82-87. sayfalardaki “Çocuk ve Ağaç”, “Yıldız” ve “Silgi” başlıklı şiirlerden yansıyan ortak duygu nedir? Şair bu 3 şiirle ne anlatmak istemiş olabilir?
- Şiirleri tek tek tarayın ve hangi şairlere ya da şiirlere atıfta bulunulduğunu saptayın.
- Kitapta sizi en çok etkileyen şiirler hangileri? Nedenlerinizle birlikte açıklayın.
Yaratıcı Etkinlikler
- Röportaj: Herkes çevresinden en az 4 yetişkine, “İlk aklınıza gelen şair kim?” sorusunu sorsun. Derlenen yanıtlar sınıfça işlenerek öğrencilerin çevresinde en çok bilinen şairlerin kimler olduğu ortaya çıkarılsın ve mümkünse bu şairleri de tanımaya çalışın.
- Oyun: Öğrenciler 3-4 kişilik gruplara ayrılsın. Gruplar sırayla, 23. sayfadaki “Aydede” ve 31. sayfadaki “Kulaklar “şiirlerinin her birini koro halinde, hata yapmaksızın ve her seferinde hızlanan bir ritmde 3 kez ardı ardına okusun. Bakalım, hangi grup hiç hata yapmadan üçüncü seferin sonunu getirebilecek?
- Resimleme: Kitaptan rastgele bir sayfayı açan öğretmen denk gelen şiiri okusun. Herkes dilediği malzemeleri kullanarak bu şiirin resmini yapsın. Bakalım aynı şiir farklı kişilerce nasıl yorumlanacak? Şiirle birlikte resimleri “İki Gözüm Üzümüm Köşesi”nde sergileyin.
- Tartışma: Şiir nasıl yazılır? Herkes şiir yazabilir mi? Şiir yazan herkese şair denir mi? Kafiyeli olan her yazı ya da şarkı sözü şiir midir? Şair olmak için ne tür bir eğitim almak gerekir? Bu konuları sınıfça tartışın. Varılan sonuçları bir rapor halinde düzenleyin. Bu sonuçlardan sloganlar üretmeyi deneyin.
- Okuma: Önce 74. sayfada başlayan “Düşler Ülkesine Yolculuk” isimli şiirin ne anlattığını sınıfça tartışın. Varılan sonuçların ışığında, dedeyi ve torunu canlandıracak gönüllü ikililerle şiiri anlamını ortaya çıkaracak biçimde canlandırarak seslendirin. Bu okumayı değişik ikililer halinde eşleşerek yineleyin.
- Sergi: Herkes, kitapta işlenen aile, çocukluk, sevgi, doğa, okul yaşamı gibi temalardan birini konu alan kendi şiirini yazsın. En az bir kıta olması gereken bu şiiri resimlesin ve şiirlerin yazıldığı kâğıtlar çiçek biçiminde kesilsin. Bu “kâğıt çiçekler” küçük kuru dallara tutturulsun. Bu dallardaki şiirli kâğıtlarla, uygun bir köşede sınıfın “Şiir Bahçesi” oluşturulsun. Resimler de “İki Gözüm Üzümüm Köşesi” ne eklensin.
- Müzik: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup kitaptan uygun gördüğü şiiri seçsin ve onu rap tekniğiyle okusun. Rap müziğinin doygunluğunu sağlamak için şiir istenildiği kadar yinelenebilir ya da başka şiirle birleştirilebilir. Gruplar yaratıcılıklarını özgürce sergileyebilirler. Bakalım, şiirin ritmiyle rap müziğinin ritmi nasıl uyuşacak?
- Sunum: Kitaptaki şiirlerin adlarını küçük kâğıtlara yazın, katlayın ve hepsini bir torbaya koyun. Herkes torbadan bir şiir çeksin. Şansına çıkan şiirin konusunu, anlatım biçimini, benzetmelerini, duygusunu irdelesin. Sanatçı Suzan Aral’ın yaptığı gibi, şiire uygun farklı bir desen çizerek sunum dosyası hazırlasın. Sunum sırasında herkes çalıştığı şiiri okuduktan sonra irdeleme sonuçlarını ve desenini diğerleriyle paylaşsın.