Kitap Hakkında
Çevirmen, yazar Saliha Nilüfer, çocukları geleceğin ıssız dünyasında gerçeküstü bir yolculuğa davet ediyor. Başka bir yaşam düzeninde, bambaşka bir gezegende, dış dünyayla bağlantısını koparmış bir şehirde yaşayan meraklı bir çocuğun izinde insanın ve dünyanın geleceğine dair çarpıcı bir serüvene çıkarıyor. İnsan eliyle talan edilen doğal yaşamın ve yitirilen güzelliklerin izini süren Minnu’nun masalsı macerası, dünyayı yeniden kurmak için cesaret ve umutla yola çıkmanın, belleği sahiplenmenin ilham veren gücünü duyumsatıyor. Elif Deneç’in desenleriyle renklenen roman, evimiz Dünya’nın ve eşsiz doğasının değerini düşündürüyor.
Bozkırın ortasındaki Sardun, kum fırtınalarından ancak cam kubbeyle korunan bir şehirdir. Meraklı ve cesur bir çocuk olan Minnu, yasak olduğunu bile bile, yakındaki mağaralarda yaşayan gudilere yiyecek taşır. Güvenini kazandığı Gudi’den ağaçları, yağmuru, doğanın bereketini dinlediğinde adeta büyülenir. Sardunlular’ın geçmişte sahip olduğu doğal zenginlikleri keşfetmenin hayalini kurar. Gudi’yle gizemli topraklara yaptıkları yolculuğun ardından, arkadaşı Bozek’le müthiş bir plan geliştirirler...
- Kitabın başında Minnu’nun yaşadığı gezegen, çevre ve kentle ilgili söyledikleri sizde nasıl duygular uyandırdı? Tedirginlik mi, merak mı? Nedenlerinizle birlikte açıklayın.
- Hibris gezegenindeki yaşamla ilgili neler öğreniyoruz? Bu gezegende çocuklar hangi dönemlerden geçiyor; özellikleri ne? Bunlar bizim dünyamızda hangi dönemlere denk geliyor olabilir?
- Pepa’nın masalları neler anlatıyor? Sizce Minnu, Pepa’nın masallarını yalnızca keyif aldığı için mi seviyor? Kuşaktan kuşağa aktarılan masalların ve hikâyelerin hayatımızda nasıl bir yeri var?
- Gudileri gezegenimizdeki hangi canlılara benzetebilirsiniz? Minnu ilk teklif ettiğinde Gudi, Göl Feneri’ne yolculukta ona eşlik etmeyi, aksi karakterinden dolayı mı reddediyor? Minnu’yu feneri bulmak için tehlikeler ve bilinmezliklerle dolu yola çıkmaya iten ne?
- Minnu, avamenalardan korunmak için pırtlan postu bulma sorununu nasıl çözümlüyor? Bu çözüm pırtlanlarla bir iletişim kurduğu şeklinde yorumlanabilir mi?
- Minnu’nun bozkırda söylediği, “Işıksızlık tüm sesleri, çıtırtıları daha da büyütüyor,” ne demek? Işıkla ses arasında nasıl bir ilişki olabilir?
- Gudi, Sardunlular’ı neyle suçluyor? Sardunlular Gudiler’e nasıl bakıyor, aralarında nasıl bir ilişki var?
- Sizce vaktiyle Sardunlular, bilimden yeterince yararlanmış olsalardı, Hibris gezegeninde büyük kuraklık ve değişim yaşanır mıydı? Nedenlerinizle açıklayın.
- Sizce Göl Feneri’ni görmek, tehlikelerle dolu zahmetli yolculuğa değdi mi? Göl Feneri’ne yaptığı yolculuktan sonra Minnu için neden hiçbir şey eskisi gibi olmayacak?
- Tunk neden şehir dışında yaşıyor? Sardunlular neden kitaba karşı?
- Minnu, fenerden getirdikleriyle ilgili bilgiye ulaşmak için nelere katlanıyor? Sizce Minnu nasıl bir kişilik?
- Bozek kim; Minnu’nun nasıl imdadına yetişiyor? Yıldızbakar, Sardunlular’a neden öfkeli? “Gümüşsu Zamanı” hakkında hangi bilgileri veriyor? Yıldızbakar, Tunk, Eğreltigil ve Bozek’in ortak niteliği ne?
- Bozek, Minnu ve Gudi tohumlarla ilgili nasıl bir işbölümü yapıyorlar; amaçlarını nasıl gerçekleştiriyorlar? Bu zahmetli süreç ilişkilerini nasıl etkiliyor?
- Minnu’nun yetiştirdiği hortum fidanları Sardun’da nasıl karşılanıyor? Verilen cezalar Minnu’yu nasıl etkiliyor?
- Gökkuşağı ve yağmur, Sardunlular’a ne vadediyor? Sizce sonraki 20 yıl içinde Sardun’da neler olacak?
Yaratıcı Etkinlikler
Çalışmaların çoğu online / çevrimiçi ortamda, ekran başında da gerçekleştirilebilir.
- Resimleme: Minnu’un anlattığı Sardun kentinin, Karadelik Mağaraları’nın, bozkırın, Çöl’ün, gölün ve fenerin, Tunk ve Çöpmüze’nin, Eğreltigil ve evinin, Yıldızbakar ve çadırının, Sarı Otlak ve gökkuşağının, hortum ağaçlarının resmini yapın. Resimleri “Gümüşsu Zamanı Panosu”nda sergileyin.
- Sunum: Öğrenciler 3 gruba ayrılsın. Bir grup gelecekte tarımı bekleyen tehlikeleri ve çıkış yollarını, bir grup genel ekolojik sorunları ve alınması gereken önlemleri, diğer grup da olası kuraklık tehlikesinin nedenlerini ve engelleme önerilerini çalışsın. Gruplar konularını sunum formatında görselleriyle birlikte sınıfla paylaşsın. Her grup gelecek için konusuyla ilgili atılacak en kolay adımı/adımları belirlesin. Sloganlaştırarak yaygınlaştırsın.
- Sergi: Öğrenciler 2 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup kitabı en iyi anlattığını düşündüğü cümleyi sloganlaştırarak büyücek bir fişe yazsın ve görsellerle bezesin. Bütün fişleri sınıfın bir köşesine asacağınız ve pano olarak değerlendireceğiniz büyük bir şemsiyeye iliştirin. Şemsiye panoyu çevirdikçe tanıtım sloganları okunsun. Hem estetik hem de ilginç bir sergileme yaratın.
- Karikatür: Öğrenciler Minnu, Gudi, Bozek, Tunk, Yıldızbakar gibi kahramanlardan ve karkın, gilkoba, pırtlan, avamena, saylan gibi canlılardan seçtiklerinin karikatürlerini çizsin. “Gümüşsu Zamanı Panosu”na eklenen karikatürler sayesinde romanın bütün kahramanları ve canlıları çizimlerle tanıtılsın.
- Müzik: Hikâyede uzunlu kısalı pek çok tekerleme var. Önce kitabı tarayarak bunları saptayın. Öğrenciler gruplara ayrılsın ve Hibris gezegenindeki sesleri, bu tekerlemeler aracılığıyla taklit etsin. Örneğin bir grup, “Taş takak taş taş takak taş taş takak” derken bir başka grup, “Cızzıır cazz pızır pızz” ve diğerlerini söylesin. Değişik tonlamalarla yinelenecek bu ve, “Tor torak filizlenir… Gümüşsu zamanı” benzeri tekerlemelerin arasına yerleştirilecek Sardun kuzgunlarının “Zabarrt zabart” sesleriyle ilginç bir koro oluşturulabilir. Hatta “Gümüşsu Zamanı Korosu” okulda mini bir gösteri bile yapabilir.
- Oyun: Önce eğreltigil, bulmakolog, siskaparlar, Yıldızbakar, avamena, pırtlan, gudi, gilkoba, karkın gibi yazarın ürettiği sözcüklerin ne anlama geldiğini tartışın. İkinci aşamada sizler de gruplar halinde çalışarak benzer biçimde yeni sözcükler üretin. Örnek: bilgisayar-bilgidaş, öğretmen-bilgiyay, güneş-ısıyay, yıldız-ışıksı vb… Gruplar ürettiği yeni sözcükleri sırayla paylaşsın, diğerleri de anlamınlarını bulmaya çalışsın. Bu eğlenceli dil oyununda ürettiğiniz yeni sözcükleri “Gümüşsu Zamanı Esin Köşesi”nde listeleyin.
- Tasarım: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup dünya gezegenin 200 yıl sonrasını hayal etsin. Neler, nasıl değişecek; hangi meslekler yok olacak, hangileri türeyecek; teknoloji günlük yaşamı nasıl belirleyecek; doğa ve çevre nasıl etkilenecek; eğitimde, sağlıkta, sanat ve sporda neler olacak? Yaratıcılığınızla özgürce kuracağınız bu hayalleri çizimler, fotoğraflar vb. görsellerle ifade edin. Bakalım gelecek için nasıl bir dünya hayal edilecek, tasarlayacaksınız?
- Uygulama: Romanda, Tunk aracılığıyla işaret dilinin önemi hatırlatılıyor. İşaret dilini sınıfça inceleyin. Önce herkes arkadaşlarına belli etmeden, kendince belirlediği bir cümleyi işaret diliyle aktarmayı çalışsın. Sonrasında herkes sırayla cümlesini bu dille “konuşsun”; diğerleri de cümleyi anlamaya çalışsın.
- Münazara: Öğrenciler 2 gruba ayrılsın ve şu 2 önermeyi karşılıklı savunarak tartışsın: “Masallar çocuklar içindir” ve “Masallar her yaş içindir”. Örneklerle güçlendirilecek savunmalarda bakalım hangi görüş öne çıkacak?