Dur Bakalım Petek
Necati Tosuner
Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 108 sayfa
Önerilen sınıflar: 5. Sınıf • 6. Sınıf • 7. Sınıf
HAKLAR • ERDEMLER • DUYGULAR • İLETİŞİM
arkadaşlık • aile • sevgi • çocuk hakları • apartman yaşamı • anne-kız • hoşgörü • deprem • komşuluk • kurallar
Kitap Hakkında
Dil ustası, çok ödüllü Necati Tosuner, çocuklar için yazdığı romanında bu kez apartman yaşamından, komşuluktan yola çıkarak hak ve özgürlüklere değiniyor. Kent yaşamının sıradanlığı içinde yakınlaşan iki arkadaşın, hem birbirlerini hem kendilerini anlama çabası, haklarının ayırdına vararak peşine düşmeleri usta işi bir anlatımla ve şiirsel bir dille kurgulanıyor. İlkgençlikte büyüklerin dünyasında var olmaya çabalamanın güçlüklerini hatırlatan kitap, anneyle kızı arasındaki sıcak diyaloglarla, yaşama karşı sağlam ama yumuşak duruşu ve düşündürdükleriyle gündelik yaşamı derinlemesine tartışma olanağı sunuyor.
Anne ve babasıyla bir apartman dairesinde yaşayan Petek, komşu bahçede Burak’la “bizim” dedikleri sırada oturup laflamayı sever. Ancak apartmanın yıllardır değişmez yöneticisi, “karga” lakaplı Akif Bey kafayı iki arkadaşın “sıra”sına takmıştır bir kere. Ailesi müjdeli bir haberle kucaklaşmışken, Petek arkadaşıyla zaman geçirme özgürlüğü için mücadele etmek zorunda kalacaktır…
- Petek’le konuşmalarına bakarak Burak’ın kişiliği için neler söylenebilir; Burak nasıl biri? İkisi sizce neden iyi arkadaşlar; komşu oldukları için mi?
- Aile bireylerinin birbirine sevgisi, küçük hareketlerden ya da sözlerden hemen fark edilebilir. Sizce Petek’in ailesinde hangi davranış ya da sözlerden birbirlerine olan sevgileri anlaşılıyor?
- Annesinin kızdığı zamanlarda Petek’e terlik göstermesini sevgiyle nasıl bağdaştırıyorsunuz? Anne-kız ve ağabey-kız kardeş arasındaki ilişkide neler dikkatinizi çekti?
- Çocuklar meyvelerine dadanıyor diye bahçedeki erik ağacını kestiren Akif Bey, sizce eriği mi, ağacı mı, yoksa çocukları mı sevmiyor? Böyle bir komşunuz olsa siz ne yaparsınız?
- Yenge Defne’nin geçmişindeki büyük acı ne? Siz o felaketle ilgili neler duydunuz?
- Defne’nin, üvey annesiyle iyi ilişki kurmuş olması, ölmüş annesine haksızlık mı? Defne bu konuda ne düşünüyor?
- Akif Bey çocuklar bahçede oturuyor diye neden sinirleniyor? Bahçeler ne içindir?
- Akif Bey, çocukları şikâyete geldiğinde Burak’ın anne ve babası ona nasıl tepki veriyor? Şikâyet edildiklerinde Burak’ın ve Petek’in tepkileri ne oluyor? Onların yerinde olsanız sizin tepkiniz ne olurdu?
- Petek, “hak verilmez alınır” sözünü kullanarak Akif Bey’e karşı nasıl bir yöntem buluyor? Bu yöntem karşısında Akif Bey ne yapıyor?
- Akif Bey’in afiş sonrası yaptığına bakarak nasıl bir insan olduğunu düşünürsünüz? Kötü diye nitelenen biri iyilik yapabilir mi? Kötü dediğiniz biri size iyilik yaparsa onun hakkında düşünceleriniz değişir mi?
- Gerek ailesi gerekse Burak ve Akif Bey’le ilişkisini düşündüğünüzde Petek’in karakteri için neler söylersiniz? Kitabı okumayan birine Petek’i nasıl anlatırsınız?
- Oyun: Öğrenciler 2 gruba ayrılsın. Bir grubun adı “Haklar Grubu” diğerininki “Ödevler Grubu” olsun. Gruplar önce kendi aralarında toplanarak 10 dakika içinde hazırlık yapsın. “Haklar Grubu” toplumda ve ailede çocuk haklarının listesini, “Ödevler Grubu” ise toplumda ve ailede çocuklara düşen ödevlerin listesini oluştursun. Hazırlık tamamlanınca, 2 grup da listelerinden bir ödevi/hakkı karşılıklı olarak sırayla söylesin. (Örnek: Oyun oynama hakkı > Çevreyi kirletmeme ödevi vb) Oyun, bütün öğrenciler haklarını kullandıktan sonra tamamlanmış olur.
- Sunum: Herkes kısa bir araştırma yapsın ve arkadaşlık temasında yazılmış daha önce okuduğu bir kitabı tanıtsın. Yazarını, konusunu ve kitabı önerme nedenini kısaca anlatan bir sunum yaparak diğerlerinde seçtiği kitabı okuma isteği yaratsın.
- Tartışma: Apartmanlarda balkon ya da bahçe olması, mahalle yaşamını ve komşuluk ilişkilerini nasıl etkiler? Sınıfça tartışın. Balkon ya da bahçesi olan evlerde yaşayanlar kendi deneyimlerini anlatsın. Bazı yeni apartmanlarda balkon ya da bahçe olmaması çocukların arkadaşlıklarını ve oyun alanlarını nasıl değiştiriyor?
- Resimleme: Herkes simgesel unsurlar kullanarak mahallesinde ya da apartmanındaki en sevmediği, rahatsızlık hissettiği komşunun resmini ya da karikatürünü yapsın. Onu istediği şeye benzeterek yorumlayabilir, hatta abartılı anlatımlar deneyebilirsiniz. Bakalım herkes ne kadar yaratıcı olabilecek?
- Canlandırma-Pantomim: Gönüllü öğrencilerle gruplar oluşturun. Akif Bey’in bahçede Petek ve Burak’la konuşmasını, Akif Bey’in Burak’ın ailesine şikâyete gitmesini, Akif Bey’in afişi okumasını ve sonrasında yaptıklarını, Burak’la Petek’e masa getirmesini, söz kullanmadan yalnızca hareketlerle, pantomim şeklinde canlandırın. Akif Bey’in duygu ve tavır değişimi bu canlandırmalarla ortaya çıksın.
- Proje: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup, kendilerine tanınmasını istedikleri bir hak için (Örnek: Kitaplığın zenginleştirilmesi, sınıflarda daha çok teknoloji kullanılması, mahalledeki X alanın park yapılması, okul bahçesinin ağaçlandırılması, Y kavşağına trafik ışığı konması vb) etkili olacağını düşündükleri bir mücadele yöntemi belirlesin. Petek’in bahçede oturma hakkı için yaptığı afiş gibi bir duyuru/afiş hazırlasın. Bakalım, hangi gruplar daha yaratıcı fikirler geliştirecek?
- Sergi: Proje çalışmasında ortaya çıkan afişleri “Hakımızı İstemek Hakkımız” sınıfınızın bulunduğu koridorda sergileyerek okulla paylaşın. İzleyenlerin yorum yazmaları için, Petek’in kendi afişinin yanına astığı gibi sergiye kalem ve kâğıt ekleyin. Bir haftanın sonunda biriken yorumları sınıfça paylaşın.