
Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 160 sayfa
Önerilen sınıflar: 4. Sınıf • 5. Sınıf • 6. Sınıf
DOĞA ve EVREN • BİLİM ve TEKNOLOJİ • SOSYAL İLİŞKİLER • LİDERLER
çevre • yaratıcılık • geridönüşüm • eşya • giysiler • sürdürülebilirlik • bitki bilim • tüketim çılgınlığı • sorumluluk • dayanışma • macera • iz sürmek • fantastik • su tüketimi
Kitap Hakkında
Çocuk kitaplarıyla sevilen çevirmen Saliha Nilüfer, yaşamın doğal parçası olan eşyaları neşeli bir kurguyla dillendiriyor. Satın aldıklarımızın çevreye etkilerini ve tüketim çılgınlığını mizahi bir anlatımla düşündürüyor. Doğaya uyumlu üretim önerileri de sunan roman, yaratıcılığa, paylaşmaya ve geleceği aydınlatacak parlak fikirler bulmaya özendiriyor.
O sabah Dertsiz Şehri’nin dolaplarındaki tüm giysiler kaybolmuştur. Huzurlu yaşamaya alışmış halk, ne giyeceğini şaşırınca, büyük bir karmaşa kopar. Yöneticiler hemen, İki Gözüm Bizde Çözüm Şirketi’nde çalışan ünlü sorun çözücü Lacivert Nerdomert’i göreve çağırır. Cin fikirli kardeşler Fikriye Çitilembik ve Zeki Zıpırfikir de halaları Gül Külyutmaz’la birlikte ona katılırlar. Eski günleri özleyen, başka mobilyalara öykünen geveze dolapların asıl derdini bulmak, tahmin etmedikleri bir maceraya dönüşecektir…
- Roman başlarken Bay Nerdomert’le ilk tanıştığınızda, hatta adını okuduğunuzda, kitap hakkında neler düşündünüz? Giriş size nasıl bir izlenim verdi?
- Günümüz kentlerinde romandaki İGöBiÇö gibi sorunları çözen kurumlar hangileri? Sizce kentin bütün sorunları, bireylerin katkısı olmadan kurumlar tarafından çözülebilir mi? Örneklerle açıklayın.
- Bay Nerdomert dolapların yol açtığı sorunu neden Dertsiz halkı için umut ışığı olarak yorumluyor? “Rehavet” olumsuz bir durum mu? Kendi yaşamınızdaki rehavet örnekleri neler?
- Eşyasal Gelişim Uzmanı Şirin Terapin’in Başdolap’ı ikna etmek için kullanmayı düşündüğü yöntem size samimi geliyor mu? “Başımızın tacıdır eşyalarımız, ama hiçbirini fazla da başımıza çıkarmamak gerekir” düşüncesini öğretmenler, çocuklar, dedeler gibi insanlara uyguladığınızda nasıl sonuçlar çıkabilir?
- Dolaplardaki giysiler kaybolduğu için kim doktor, kim çöpçü, kim zengin, kim yoksul ayırt edilememesi olumlu bir şey olabilir mi? Neden? Giysiler insanları ayrıştırıyorsa tek tip giyinmek bir çözüm olur mu?
- Zeki ve Fikriye’nin “Al-Götür-Giy-Getir” mağazaları sorunu çözecek mi? Dertsiz halkının bu yeni sisteme verdiği tepkiyi irdeleyin. Gerçek dünyada bu tür mağazalar kabul görür mü? Örneğin, aileniz bu tür bir sisteme ne derdi? Günümüzde yerel yönetimlerin kullanılmayan tekstil malzemeleri için koyduğu giysi kumbaralarını işlevsel buluyor musunuz?
- Yosundan, mantardan ya da başka bitkilerden kumaş ve giysi yapılması fikrine ne diyorsunuz? Sizce mümkün mü? Bilim dünyasında bu konuyla ilgili çalışmalar var mı?
- Sizce iklim değişikliği ve küresel ısınma gezegenimizin su ihtiyacını arttırıyor olabilir mi; nasıl? Kitapta bu konuda hangi ipuçlarını fark ediyorsunuz?
- Su tüketimini azaltmak için diş fırçalarken daha az su kullanmak, bulaşık makinesine bulaşıkları sudan geçirmeden koymak, akıtan musluğu tamir ettirmek yeterli olur mu? Yeterli değilse bu önlemlere gerek yok, diyebilir miyiz?
- Yazar, günümüzde giderek önemini yitiren “komşuluk” kavramına nasıl değinmiş? Sizce komşuluk önem verilmesi gereken bir ilişki türü mü? Neden? Komşuluk ve dayanışma arasındaki ilişkiyi örneklerle açıklayın.
- “Karışan Kafalar Toplantısı” neden önemli? Tek kişinin her şeye karar vermesi ve ortak karar almak, ilişkileri, gelişmeleri, hayatı nasıl etkiler?
- Kitaptaki insan ve kurum isimleri romana ne katıyor? Sizce yazar neden bu tür değişik isimler tercih etmiş?
- Romanın sonundaki açıklamalarda yazarın sözünü ettiği giysi dağları hakkında ne düşünüyorsunuz? Hevesle satın aldığımız, severek giydiğimiz çeşit çeşit kostümlerin atık plastikler gibi çevre sorununa dönüşmesi nasıl önlenir? Özellikle bazı ülkelerin atıkların yığılması için çöplük olarak kullanılması konusundaki görüşleriniz ne?
Yaratıcı Etkinlikler
- Atölye: İlk aşamada, sürdürülebilirliğin ne olduğunu, hangi alanları kapsadığını, ülkede ve dünyada ne kadar uygulandığını konuşmak üzere bir sınıf toplantısı düzenleyin. Toplantıya herkes, romanda giysileri kaybolan Dertsiz halkı gibi farklı kostümlerle katılsın. Sürdürülebilirliğin, gezegenin geleceğini nasıl belirleyeceği örneklerle tartışılsın. İkinci aşamada, sürdürülebilirliğin yönetimlere ve bireylere yüklediği sorumluluklar, alınması gereken önlemler gruplar halinde çalışılsın. Varılan sonuçlar bir bildiri olarak okulun dijital platformlarında duyurulsun. Bireysel olanlar uygulanmaya başlansın.
- Proje: Öğrenciler 3 kişilik gruplar halinde çalışarak, eski bir eşyayı ya da giysiyi geri dönüştürerek kullanıma hazırlasın. Geri dönüştürülenler sloganlarla desteklenen bir sergiyle okulda sergilensin. Hatta bir kermeste satışa sunulsun; elde edilen gelir sosyal sorumluluk projelerinde kullanılsın.
- Albüm: Romanı tarayın ve adı geçen bütün bitkileri, ağaçları listeleyin. Her birini araştırarak özellikleri, yaşam ortamları, kullanım alanları gibi açıklayıcı bilgiler ve görsellerle dijital bir albümde toplayın.
- Yarışma: Albüm tamamlandıktan 10 gün sonra, bitki bilim albümünde yer alan bitki ve ağaçlardan bazılarını, açıklamaları ve isimlerini göstermeden teker teker öğrencilere sorun. Herkes bitkilerin, ağaçların ismini ve hakkındaki bilgilerden en az ikisini bir kâğıda yazsın. En çok doğru yanıt veren 3 öğrenci, “Bitki Bilimcisi Adayı” olarak ödüllendirilsin.
- Sunum: Gruplar halinde çalışarak, romanda Dertsiz halkının giydiği Afrika khangası, Hawaii muumuusu, İskoç kilti, Anadolu üçeteği, antik Hitit ya da Mısır elbiseleri başta olmak üzere, günümüzdeki ya da eski çağlardaki toplumlara ait yerel kostümleri araştırın. Gruplar, edindikleri bilgileri görselleriyle birlikte yaratıcı sunumlar olarak düzenlesin ve sınıfla paylaşsın.
- Karikatür: Romanda giysileri kaybolduğu için türlü çeşit kostüme bürünen karakterlerin renkli karikatürlerini yapın. Bütün çizimler “Dertsiz Şehri’nde Tuhaf Olaylar Sergisi”nde sergilensin.
- Canlandırma: Sınıfça çalışarak romanı bir tiyatro oyununa dönüştürün. Dekor ve kostüm tasarımcısı(ları), yönetmen, müzik sorumlusu, teknik ve aksesuar sorumlusu ile karakterleri canlandıran öğrenciler ve tercihen iki anlatıcıyla bütün sınıfın görev alacağı bu oyunu yaratıcı bir yaklaşımla sahneleyin. Bütün okulun izleyeceği bir gösteriye dönüştürün.
- Gösteri: Su tüketimine dikkati çekmek üzere “İsrafistan” ülkesinde geçen bir gösteri hazırlayın. “İsrafistan”daki pamuklu tişört, kot pantolon, deri ayakkabı, pirinç, gazlı içecek, ekmek, süt, patates cipsi, hamburger, defter, çip, çimento vb. üretiminde ne kadar su kullanılıyor, neden su gerekiyor, araştırın. Bu ürünleri kişileştirip canlandırarak sahnede kendi ağızlarından üretim süreçlerini ve ihtiyaç duydukları su miktarını anlatmalarını sağlayın. Sonuçta bütün “ürünler” sahnede toplanarak, değişik kıtalarda ve Türkiye’de kişi başı su tüketim rakamlarını ve alışkanlıklarını anlatan rap tarzı bir müzikle, izleyenlere önerilerde bulunsunlar. Sembolik dekor ve kostümlerle gerçekleştirilecek bu gösteriyi okuldaki bütün öğrencilerin izlemesini sağlayın.
- Oyun: Herkes bir kuruma ve sınıftan bir arkadaşına romandaki isimler gibi yaratıcı bir isim taksın. Herkes yarattığı bu kurum isminin kısaltılmışını ve açılımını bir kâğıda yazarak hakem seçilen öğrenciye versin. Öğrencilerin her biri kendi uydurduğu kişi ismi ve kısaltılmışı sınıfa sorsun. Diğerleri kimin ismi olduğunu ve kısaltılmışın açılımını bulsun. Yanıtlar hakem tarafından kontrol edilsin. Çoğu ismi ve açılımı doğru tahmin edenlere sembolik armağanlar verilsin.