Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 208 sayfa
Önerilen sınıflar: 5. Sınıf • 6. Sınıf • 7. Sınıf
DOĞA ve EVREN • KİŞİSEL GELİŞİM • YETENEKLER • DUYGULAR • SORUMLULUKLAR
yangın • orman • macera • hayatta kalmak • canlı yayın • sorumluluk • yetenekler • kamp • cesaret • aklını kullanmak • iyi-kötü • iz sürmek • ebeveyn kaybı • dayanışma • mücadele
Kitap Hakkında
Usta yazar Rodman Philbrick, dehşet verici bir orman yangınının ortasında kalan iki çocuğun kurtulma macerasını anlatıyor. Patlayan alevlerden ve dumanlardan kaçarak ailelerine ulaşmaya çalışan ikili, Amerika tarihinin en büyük doğal afetlerinden birinde sürükleniyor. Doğada hayatta kalmaya dair ipuçları barındıran roman, kayıpları, hayal kırıklıklarını, hataları geride bırakıp yola devam etme umudu veren bir film tadında.
Maine ormanlarındaki yaz kampına katılan Sam, Büyük Kuzey Ormanı Yangını’nın ortasında kalır. Kamp ekibini tahliye eden otobüsü kaçırınca, yangından kurtulmak için soluksuzca kaçar. Babasından öğrendiği hayatta kalma taktikleri, cesareti ve ormanda bulduğu eski bir ciple alevleri arkasında bırakmaya çabalarken karşısına onun gibi kaybolmuş Delphy çıkar. Ormanı hızla yutan yangın ve kundakçılar peşlerinde, tüm kaçış yolları alevler içindeyken, iki çocuk güçlerini birleştirip hayatta kalabilecek midir?..
- Daha ilk sayfada yangın ve kaçışla başlaması romanın ritmi konusunda okura neler düşündürüyor?
- Kamp otobüslerinin Sam’i beklemeden gitmiş olmaları mümkün mü? Sizce Sam duman duvarını aşmış olsaydı otobüsleri yerinde bulacak mıydı?
- Yangının ortasında kalmış 12 yaşında bir çocuğun hayatta kalmak için ilk andan itibaren aklını kullanma tarzı ve mantığı size neler düşündürdü? Yerinde olsanız nasıl hisseder, nasıl bir plan yapar, nasıl davranırdınız?
- Sam ve Delphy’nin kişilik özellikleri neler? Sam kişisel yaşamında da hayatta kalma ve hayata tutunma konusunda hangi sınavlardan geçiyor?
- Sam’in babası hakkında neler öğreniyoruz? Ölmüş olduğu halde romanın ana karakterlerinden biri sayılabilir mi? Sam’in babasıyla anıları, olayları ve akışı nasıl etkiliyor?
- Zor durumda çaresizliğin en tipik davranışları nelerdir? Sam’in romandaki çaresizlik gösteren davranışları neler? Sam ve Delphy birbirlerini nasıl tamamlayarak çareler üretmeye çalışıyor?
- Sam, insanın bilmediği bir davranışı ya da yeteneği, gördükleriyle, duyduklarıyla ortaya çıkarabileceğini, hangi davranışlarıyla gözler önüne seriyor? Yazar, “kadın erkekten güçsüzdür” önyargısını nasıl yıkıyor?
- Sizce burkulmuş ayağıyla Delphy olmasa Sam daha çabuk kurtulabilir miydi? Bu hayatta kalma mücadelesinde sonucu belirleyen Sam’in aklı ve cesareti mi, iki çocuğun dayanışması mı?
- “Uzaktan olan uzakta kalsın,” ne demek? İki motosikletli karakter akışı nasıl etkiliyor? Bir ormanı, doğa parçasını ya da binayı ateşe vermek ve bundan zevk almak için nasıl biri olmak gerekir?
- WRPZ örneğine bakarak bir radyo kanalının önemi ve işlevi hakkında neler söylenebilir? Tombik Freddy Bell’in canlı yayınının Sam ve Delphy’nin mücadelesinde nasıl bir yeri var?
- Cip ve yangın, Sam ve Dephy ile birlikte maceranın ‘karakterleri’nden sayılabilir mi? Sizce yazar bir motosiklet ya da kamyonet yerine neden cipi tercih etmiş?
- Sam ve Delphy vahşi doğaya karşı çaresiz kaldıkları süre boyunca hangi becerileri geliştiriyorlar? Becerileri normal hayatta isteyerek kazanmakla ölümün kıyısındayken zorunlu olarak edinmek arasında ne fark var?
- Romanda doğada hayatta kalmanın hangi ipuçları dikkatinizi çekti? Böylesine olağandışı koşullarda hangi tutum ve duyguların ölümcül olduğunu öğreniyoruz?
- Romanın son cümlesi, “Yapabileceğimiz tek şey, ânı yaşamak,” günlük hayatta hangi durumlar için cesaretlendirici ve yol gösterici olabilir? Örneklerle açıklayın.
Yaratıcı Etkinlikler
Çalışmaların çoğu online / çevrimiçi ortamda, ekran başında da gerçekleştirilebilir.
- Afiş: Herkes, aşırı sıcaklar, yangınlar, seller, hortumlarla belirgin biçimde yaşanan iklim krizi konusunda önlem alınmadığı takdirde 50 yıl sonra dünyada oluşabilecek manzaraları hayal ederek, bir afiş tasarlasın. Yazı, grafik, resim, karikatür ve objelerin de kullanılabileceği bu tasarımlar, “Tehlike Geliyorum Diyor!” başlığıyla okul içinde ve mümkünse dışında sergilensin.
- Araştırma: Sınıfça ırkçılık araştırılsın; tarihi, türleri, yaygınlığı, yol açtığı toplumsal ve siyasal olaylar, sosyolojik ve psikolojik temelleriyle ırkçılık eğilimi gösterenlerin ortak nitelikleri derinlemesine incelensin. Bulgular tartışılarak paylaşılsın. Konuyla ilgili mesajlar sloganlaştırılsın.
- Proje: Öğrenciler gruplar halinde çalışarak ülkemizde ve dünyada tarihte yaşanmış büyük orman yangınlarını araştırsınlar. Görsellerle, açıklama metinleriyle bir panoda sergilenen örneklerle birlikte önleyici yöntemler, bireylere ve en üstten alta tüm yönetimlere düşen görevler, yangın-doğa ilişkisini gözeten düzenlemeler hazırlanacak panoya eklensin. Sloganlarla çarpıcı hale getirilen konu, diğer sınıfların da dikkatini çekecek bir farkındalık projesine dönüştürülsün.
- Atölye: Öğrenciler çember biçiminde otursun. Herkes sırayla ne tür yetenekleri olduğunu ve onları geliştirmek için neler yaptığını anlatsın. Diğerleri o kişide fark ettikleri, gördükleri diğer yetenekleri söylesin; onları geliştirmek için öneriler getirsin. Böylece herkes kendi kişiliğinin dışardan nasıl algılandığını öğrensin; kendisi ve yetenekleriyle ilgili farkındalığını arttırsın.
- Anket: Herkes çevresinden en az 4 kişiyle, iklim krizi ve dünyayı bekleyen zorluklar konusunda 4 soruluk bir anket yapsın. “İklim krizi ifadesi size ne anlatıyor?”, “İklim krizine karşı hemen neler yapılmalı?”, “Siz bu konuda neler yapıyorsunuz?”, “Türkiye bu konuda gerekli adımları atıyor mu?” sorularının yanıtlarını sentezleyerek rapor halinde düzenleyin. Sınıfça ulaşılan bu sonuçları okul içinde ve dışında yaygınlaştırın ve farkındalık oluşmasına katkıda bulunun.
- Pano: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup “bağımlılık” temasını, resim, fotoğraf, şiir, slogan, grafik, şekil, desen, obje ve farklı içeriklerle işleyen çalışmalar yapsın. Çalışmalar, karton, fon kâğıdı, tahta gibi malzemelerle ya da tamamen dijital uygulamalarla hazırlanabilir. Temaların mecazi ya da sembolik anlatımlarla, yaratıcı yöntem ve malzemelerle sıradışı biçimde işlendiği bu değişik çalışmalar okulda herkesin görebileceği büyük bir panoda (dijital bir pano da olabilir) sergilensin.
- Çalıştay: Öğrenciler 4 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup kendi içinde ormanda kaybolan birinin yapması ve yapmaması gerekenleri iki ayrı liste halinde düzenlesin. Grupların listeleri topluca irdelensin. Konuyla ilgili ortak bir dikkat listesi oluşturulsun. “Deli Yangın’dan Dersler” başlığıyla sosyal medya platformlarında yaygınlaştırılsın.
- Tartışma: Önce sınıfça “cesaret”in ne olduğunu tartışın. Cesaret korkmamak mıdır? Cesur olmak doğal bir yetenek midir? Bir durumda cesaret gösteren her durumda cesur olabilir mi? Cesaret ve akıl arasında nasıl bir bağlantı kurulabilir? Cesaret ne zaman aptallık olabilir? Romanda Sam ve Delphy’nin cesaret gösterdikleri riskli durumları ve cesaretlerinin akılla bağlantısını inceleyin. Sonrasında herkes günlük hayattan bir cesaret örneği versin ve sonunda bu kavramla ilgili farkındalık yaratılsın.
- Sosyal Sorumluluk Projesi: Araştırma etkinliğinde varılan sonuçlar ışığında gruplar halinde çalışılarak, ırkçılıkla ve ırkçı yaklaşımlarla mücadele için kısa ve uzun vadeli çözümler içeren projeler üretilsin. Bu eğilimin günlük yaşamdaki küçük örnekleri, bu tarzın davranış ve düşünme tarzlarına ait alt metinler teşhir edilsin. Bu eğilimin yakın çevrede bile nasıl sinsice kök salabileceği fark edilsin. Çalışmalar okul genelinde paylaşılarak konuya dikkat çekilsin.