Çölde Piknik
Huban Korman

İlk Kitaplar (3-8 yaş) • Resimli Öykü • 36 sayfa
Önerilen sınıflar: Anasınıfı • 1. Sınıf • 2. Sınıf
BİLİM ve TEKNOLOJİ • DOĞA ve EVREN • DUYGULAR • SORUMLULUKLAR
çevre kirliliği • doğa • temiz enerji • piknik • rüzgâr türbini • abla-kardeş • renkler • ejderha • hayal gücü • petrol rafinerisi • korkmak • sözcükler • mühendis
Kitap Hakkında
Uluslararası üne sahip, usta sanatçı Huban Korman, Batman’da geçen çocukluğunun anılarına dayalı sarı sıcak bir öykü anlatıyor. Petrol rafinerisinin yakınında yaşayan bir ailenin piknik macerasını, çocuk gözünden, temiz enerji kaynaklarının çoğaltılmasını örnekleyen renkli bir hikâyeye dönüştürüyor. Doğanın gücünden yararlanmak için bilime heveslendiriyor, dünya çocuklarının geleceğine ümitli bir dilek bırakıyor.
Babası ailecek pikniğe gitmeyi teklif ettiğinde, Mustafa hemen çantasını hazırlamaya koyulur. Ama püfür püfür piknik hayaliyle çıktıkları yolda gölgelik tek bir ağaç bile bulamazlar. Dev petrol pompasının gölgesine sığınmak için sapsarı çölde ilerlerken, ürkütücü sesler duyan Mustafa, ablasının eteğine yapışır. Abla kardeşin rengârenk hayallerini dinleyen mühendis Yücel Amca onlara bir sürpriz sözü verir...
- Çöl nasıl bir yerdir; çölde sadece kum mu olur? Sizce çöller nasıl oluşur? Dünyadaki en büyük çöller hangileri?
- Rafineri nedir; ne işe yarar? Şehirde rafineri bulunur mu?
- Babanın piknik teklifine anne, “Çölde piknik olur mu?” diye yanıt veriyor. Sizce en ideal piknik nerede yapılır? Piknikte yapmayı en çok sevdiğiniz şey nedir?
- Mustafa nasıl bir çocuk? Ablasıyla nasıl bir ilişkisi var? Ablası onun “ciddi” olduğunu söylüyor; ciddi ile asık suratlı olmak arasında ne fark var?
- Sizce Yücel Amca gibi, bir petrol pompasında çalışmak zor mudur? Neden? Size petrol pompasında mühendis olarak çalışmak, kıyı köyünde balıkçılık yapmak ya da tarlada buğday yetiştirmek gibi üç farklı seçenek sunulsa hangisini tercih edersiniz; neden?
- 26. ve 27. sayfalardaki çizimde dikkatinizi çekenler neler?
- 28 sayfada neden pompayı gökkuşağına benzetiyorlar? Gökkuşağındaki renkler neler, bakalım en hızlı kimler sayacak?
- Neler rengârenk olabilir; herkes bir örnek versin. Mesela bir binanın ya da insanın gözü rengârenk olabilir mi?
- Yücel Amca, “Doğayı kirletmeden enerji elde etmenin yollarını aradık… Rüzgâr santralleri kurduk,” diyor. Petrol rafinerisi doğayı kirletiyor mu? Nasıl?
- Enerjinin de gömlek gibi temizi kirlisi olur mu? Temiz enerji ne demek?
- Doğaya zarar veren ve vermeyen enerji kaynakları neler? Biz hangilerini daha çok kullanıyoruz? Sizce insanlar doğaya zarar veren enerji kaynaklarını neden kullanmaya devam ediyor?
Yaratıcı Etkinlikler
- Proje: Önce sınıfça tartışın: Yeşillik, ağaçlık, verimli bir yerin zaman içinde çöle dönmesi mümkün müdür? Tartışmadan sonra öğrenciler 3 kişilik gruplar halinde çalışarak yeşil alanların çölleşmemesi için alınması gereken önlemleri düşünsünler. Bu konuda yönetimlere ve bireylere düşen sorumlulukları saptayın. Projede ortaya çıkan sonuçları yaptıkları, konuyla ilgili resimlerle birlikte rapor halinde büyük bir kâğıtta toplayarak sınıfın dışında koridor duvarında sergileyin.
- Bulmaca: Öyküde motosiklet “Pot Pot”, petrol pompası “Ronk Ronk” diye ses çıkarıyor. Herkes istediği bir makine, araç, hayvan ya da “şeyin” çıkardığı sesi taklit etsin. Örnekler: “Çıt çıtır çıt çıtır”, ayçekirdeği yeme sesi; “pıssssssssssssss”, balonun hava kaçırma sesi; “kırt kırk kırt kırk”, kedinin mamasını yeme sesi… Bakalım diğerleri, taklit edilenin ne sesi olduğunu anlayabilecekler mi? Doğru tahmin edenler, şak şakşak şak, şak şakşak şak ritminde sınıfça alkışlansın.
- Resimleme: Mustafa, petrol kuyusunun rengini havuz gibi mavi, çikolata gibi kahverengi, kurbağa gibi yeşil diye bildikleriyle eşleyerek hayal ediyor. Önce bütün renkleri listeleyin, sonrasında her öğrenci bu listedeki renkler için kendine en uygun eşlemeyi resmetsin. Örnekler: Beyaz = gelinlik, gri = çelik, turuncu = mandalina, sarı = Galatasaray vb… Ortaya çıkan resmlerde hangi renklerin hangi ortak “şeylerle” eşleştiğini saptayın. Bakalım, kimlerin hayal gücü benzer çalışacak?
- Maket: Öğrenciler 3 kişilik gruplar halinde ayrılsın; her grup kendine bir isim versin. Gruplar kartondan rüzgâr türbinleri yapsınlar ve üstlerine isimlerini yazsınlar. Bütün türbinler bir kartonun üstünde toplanarak sergilensin.
- Atölye: Öğrenciler birbirini görecek biçimde yerleşsin. Önce, “Fabrika, rafineri, taş ocağı, termik santral gibi üretim tesisleri doğal yaşamı, çevreyi etkiler mi?” sorusu hep birlikte tartışılsın. İkinci aşamada, “Doğal yaşama zarar veriyorsa fabrika, rafineri, taş ocağı, termik santral yapılmasın mı?” sorusu irdelensin. Üçüncü aşamada, bu tesislerin doğaya, çevreye, yaşama zarar vermemesi için ne yapılması gerektiği konuşulsun. Velilerin de izleyebileceği bu seans kaydedilsin. Bölüm bölüm sosyal medya hesaplarında paylaşılsın.
- Pano: Herkes “öncesi ve sonrası” resmi yapsın. Önce, yeşilin bol olduğu, insanların, hayvanların mutlu yaşadığı bir yerin resimleri yapılsın. Sonra da aynı yerin yakınına fabrika vb. kurulduktan sonraki durumu hayal etsinler. Herkes iki resmini yan yana koyarak büyük panoya yerleştirsin. Panoyu uygun bir sloganla eşleştirerek, mümkünse okulda herkesin görebileceği bir yerde sergileyin.
- Oyun: Öğrenciler pembe, sarı, açık mavi, siyah, koyu kahverengi renkli mika gibi şeffaf malzemeden göze takılabilecek gözlüğe benzer şeritler hazırlasın. Herkes önce açık renkli gözlük-şeritle sonra da siyahla çevresine baksın ve nasıl hissettiğini, çevrenin nasıl göründüğünü tanımlasın. Bakalım, açık renklerle koyu renkler algıları nasıl etkileyecek? Bu oyun kahverengi, siyah, bej, pembe camlı renkli gözlüklerle de oynanabilir.
- Sergi: Petrolden neler üretilir, araştırın. Herkes sınıfa petrolden üretilenlere örnekler getirsin. Pet şişe, alışveriş torbası, şampuan, naylon terlik, plastik bardak, çatal, kaşık, oyuncak, sabun, ambalaj kutusu, plastik şırınga, steril paket, eldiven, plastik mutfak aletleri, makyaj malzemeleri, krem, cep telefonu kılıfı gibi taşınabilecekler getirilsin. Polyester kumaştan giysi, otomobil, deterjan, parfüm, otomobil lastiği, sentetik kauçuk tabanlı ayakkabı, gübre, asfalt, alüminyum kapı-pencere doğraması, fiberglas tekne gibi taşınmazların da resimleri toplansın. Toplanan tüm objeler ve görseller büyük bir alanda tepe oluşturacak biçimde toplanarak “Petrolle Yaşam Sergisi” düzenlensin.
