Çatıdaki Gezegen

Behiç Ak

Roman • 180 sayfa
Önerilen sınıflar: 4. Sınıf • 5. Sınıf • 6. Sınıf
İLETİŞİM • SOSYAL İLİŞKİLER • DUYGULAR • OKUMA KÜLTÜRÜ • HAYAL GÜCÜ
kent yaşamı • aile • zaman • arkadaşlık • deniz • Don Kişot • günlük • oyun • Moby Dick • hayaller • okumak • apartman yaşamı • tüketim • keşif • iletişim • özgürlük

 PDF İndir  DOC İndir  Yazdır 

Tartışma Konuları   |   Yaratıcı Etkinlikler

Sanatçı,  yazar Behiç Ak, bakışını bu kez roman kahramanları, şairler ve hikâyelerle dolu gökyüzüne çeviriyor, masmavi bir düş evreni yaratıyor. Çocukların edebiyatla buluşmasının, akla hayale gelmeyecek deneyimlerin kapısını araladığını anlatan roman, apartmanlara sıkışan çocukları çatı aralarına çıkarıyor, merak duygusunu yüceltiyor. Özgürlük, keşif ruhu, iletişim, tüketim gibi pek çok temayı barındıran kitap, yetişkinlerin koyduğu sınırları zorlamayı başaran çocukların hayallerine ortak oluyor.

Evden okula bile yalnız gidemeyen Serdar, sokakta top koşturmayı bile bilmeyen, sıradan bir kentli çocuktur. Başka bir dünyanın mümkün olduğunu hayal bile etmemiştir. Ta ki, apartman arkadaşı Ceren’in peşi sıra çatı katına, bambaşka bir “gezegene” çıkana kadar. Şairler, hikâyeler, canı sıkılan çocuklar, hatta Don Kişot bile çatıya kaçmıştır! Üstelik, eski bir seyir defteri, yepyeni maceralar ve düşünceler gizlemektedir…

1. Temizlik günleri Serdar’ın aile hayatını ve alışkanlıklarını nasıl etkiliyor? Temizlik günleri sizin hayatınızda da farklılıklar yaratıyor mu?
2. Serdar’ın dışarı çıkmasına izin vermeyen annesi, “Ama orası sokak!” demekle ne anlatmak istiyor? Serdar’ın kent yaşamına katıldığı söylenebilir mi? Acaba siz de bir “paket çocuk” musunuz?
3. Ceren, köyden gelip kente yerleşenler arasında denizi hiç görmeyenlerin olduğunu söylüyor. Sizin de yaşadığınız kentte duyduğunuz ama hiç gitmediğiniz, görmediğiniz yerler, yapılar var mı? Nereler?
4. Serdar, Kaptan’ın Seyir Defteri’nden çatı katı hakkında neler öğreniyor? Kaptan, “Sen de artık kullanılmayan ama atmaya kıyılamayan bir insansın,” ifadesiyle ne kast ediyor?
5. Sizce Hidayet Bey kendine neden Don Kişot’luğu yakıştırmış? Don Kişot’un çatıyla ne ilgisi var?
6. Bir edebiyat eserinin kısaltılmış (özet) halini okumakla gerçeğini okumak arasında ne farklar olabilir? İnsanların gerçekten uzun kitapları okumaya zamanı yok mu, yoksa olan zamanlarını başka şeyler için mi kullanıyorlar? Örneklerinizle birlikte açıklayın.
7. Serdar’ın yan çatıda rastladığı Öksüz Adam’la, isim sahibi olmak üzerine yaptığı konuşmayı irdeleyin. İsim, insan için neden önemli?
8. Serdar için sokağa çıkmanın, Cezmi ve arkadaşlarıyla top oynamanın özel bir anlamı olabilir mi? On ikinci doğum gününde, daha önce yapmadıklarını yapması sizce neyi gösteriyor?
9. Kaptan’ın Seyir Defteri’nde matematiğin önemi nasıl anlatılıyor; hangi örnek veriliyor? Öte yandan Kaptan neye dayanarak, “Hayatı sayıya indirgemek hastalık,” diyor?
10. Serdar, ailesinin hayatında sayıların yeriyle ilgili ne fark ediyor? Sizin hayatınızı da sayılar esir almış olabilir mi? Örneklerinizle birlikte açıklayın.
11. Serdar ve Cerenimo için sayı perhizi uygulamak neden zor oluyor? Sayı ve rakam aynı şey mi?
12. Kaptan Ahab şans ve tesadüfle ilgili hangi deneyimi anlatıyor? Adada yaşadığı deneyiminden nasıl bir sonuç çıkarıyorsunuz?
13. Cerenimo neden Serdar’ın sokağa çıkma teklifini geri çeviriyor? Barut Fıçısı’nın çatıda ne işi var?
14. Güneş tutulmasının büyüsü ne; Serdar ve çevresindekilerin yaşamını nasıl etkiliyor? Sizce bu hikâyede çatı katı neyi simgeliyor?

Yukarı

• Anket: Herkes ismini belirtmeden, aynı boyutta küçük küçük kesilmiş kâğıtlara kent yaşamının aklına ilk gelen olumlu ya da olumsuz yönünü yazsın. Katlanarak sepette toplanan bu kâğıtlar tek tek okunsun. Olumlu ve olumsuz yönler ayrı ayrı listelensin. Bakalım, kentte yaşamanın hangi yönü, hangi nedenlerle ağır basacak?
• Proje: Sokaktaki insanların hayatına şiir, hikâye katmak için Ceren’inkine benzer bir proje yapın. Herkes üstüne şiir yazdığı ve küçük bir desenle süslediği kâğıtları katlasın. Diğer sınıfların bahçede olduğu bir zamanda, bu şiirli kâğıtlar üst katlardaki bir sınıfın penceresinden bahçedekilere doğru atılsın. Bahçede görevli öğrenciler de aralarda dolaşarak şiirleri okuyanlara görüşlerini sorsun ve videoya kaydetsin. Etkinlik bittiğinde videoları sınıfça seyredin, görüşleri yorumlayın.
• Sunum: Hikâyeyi tarayarak, Don Kişot, Moby Dick gibi adı geçen bütün kitapları listeleyin ve isimlerini küçük kâğıtlara yazarak katlayın. Öğrenciler 3-4 kişilik gruplara ayrılsın; her grup bu kâğıtlardan birini çekerek üstünde yazılı olan kitabı okuyup incelesin. Yazarı, konusu, karakterleri, edebiyattaki yeri, hakkında yapılan tartışmaları ve grubun yorumlarını sunum formatında hazırlasın, sınıfla paylaşsın.
• Video: Herkes telefonuyla, “Bu kitap bakış açınızı nasıl etkiledi?” sorusuna yanıt veren birkaç cümlelik kısa bir özçekim yapsın. Çekimler sınıfta izlensin ve ortak görüşler saptansın.
• Okuma: Herkes hikâyenin temalarından kendince en önemli olanını bulsun ve bu temayı anlatan paragraflardan birini sınıfa okusun. Temanın kendisine düşündürdüklerini ve önemseme nedenini açıklasın; gerçek yaşamla bağlantısını kursun. Böylece yazarın anlatmak istedikleri derinlemesine incelenmiş olacaktır. Bakalım, aynı temaları ve paragrafları seçenler olacak mı?
• Gezi: Öğrenciler gruplar halinde çevredeki yüksek bir binanın en üst katına (varsa çatı terasına) çıksın ve kentin nasıl göründüğünü incelesin. Videolar çeksin. İzlenimlerini ve videolarını paylaşarak gördüklerini ve kendi gerçeklerini, kitapta Serdar’ın anlattıklarıyla yani yazarın hayal gücüyle karşılaştırsın.
• Oyun: Serdar ve Ceren’in oynadığı Sayı Perhizi oyununu sınıfça deneyin. Herkes diğerine sormak üzere, sayılar kullanılarak yanıtlanacak sorular hazırlasın. Daire biçiminde yerleşen öğrenciler birbirlerine sırayla bu sorulardan birer tane sorsun; yanıtlarında sayı bulunanlar ya da 30 saniye içinde yanıt veremeyenler elensin. Kalanlar ikinci tura geçsin. Turlar sonunda finale kalan 3 öğrenci, “Sayı Perhizi Ustası” olarak alkışlansın.
• Yazma: Herkes Kaptan Ahab gibi, bir deniz yolculuğuna çıktığını hayal etsin. Yaşadığı bu hayali yolculuktaki maceralarını, hayali kişileri, yerleri, olayları kısa bir hikâye olarak yazsın. Saçmalama özgürlüğüyle yazılacak bu öykülerde hiçbir kısıtlama olmasın. Hikâyeler mümkünse birkaç desenle görselleştirilsin ve diğerleriyle paylaşılsın. En dikkat çeken 3 macera, “Çatıdaki Gezegen’in Yansıması” başlığıyla okul sitesinde yayımlansın.
• Fotoğraf: Herkes hikâyedeki çatıseverlere öykünmek üzere bulabildiği en tuhaf şapkayı takarak, elinde kitabıyla fotoğraf çektirsin ya da özçekim yapsın. Fotolar “Çatıdaki Gezegen’deydim” panosunda sergilensin.

Yukarı