ON8 (15 yaş ve üstü) • Roman • 228 sayfa
Önerilen sınıflar: Lise Sınıfları
ZAMAN ve MEKÂN • BİREY ve TOPLUM • HAK ve ÖZGÜRLÜKLER
adalet • önyargılar • gerçek-yalan • şiddet • arkadaşlık • iyi-kötü • yoksulluk • sevgi • hoşgörü • soruşturma • farklılıklar • suç-ceza • işsizlik
Kitap Hakkında
Çağdaş Alman edebiyatının önemli yazarlarından Daniel Höra, gerçek bir olaydan esinlendiği romanında, adaletin aksayan çarklarına karşı bir gencin mücadelesini anlatıyor. ON8’deki ikinci romanı Vahşi Sürü gibi çarpıcı konularda kaleme aldığı, duygusal ritmi yüksek gençlik romanlarıyla tanınan yazar, önyargıların ve toplumsal etiketlerin, adalet terazisindeki ağırlığını sorguluyor. “Sanığı yargılayacak hâkim, mahkemedeki midir, yoksa elinde çamuru tutan mı?” sorusu üzerine düşündürüyor.
Eski Doğu Almanya. Büyük kentin köhnemiş bir kenar mahallesinde, terk edilmiş binalarda yaşamaya çalışan mutsuz insanlar, yoksul yaşamlarını devlet yardımlarıyla boğaz tokluğuna sürdürüyorlardı. Eski apartman bloklarının hayallerini bile yitirmek üzere olan gençleriyse, ancak “kankalıklarıyla” var olmaya çalışıyorlardı. 14 yaşındaki Alex de onlardan biriydi. Ta ki, beklenmedik bir olayın çok yakınında bulunup, dikkatsizlikle iz bırakıp, tüm kuşkuları üzerine çekene kadar... Alex’in bir anda alt üst olan yaşamında artık asıl mesele, kime tutunup kime sırt döneceğini bilmekti…
- Romanın başında okur, Schwedt kenti ve Alex’in mahallesinin sakinleriyle ilgili nasıl bir ilk izlenim ediniyor? Her ortamın kendine has bir kokusu olduğu düşünülürse, sizce kitabın başında bu mahalleden okura ne tür kokular geliyor?
- Anlattıklarına, gözlemlerine ve verdiği ayrıntılara dayanarak Alex ve ailesi hakkında neler söylenebilir?
- Alex karakolda ilk kez sorgulandığında, Bayan Neuhaus’la yaşadıklarını tüm gerçekliğiyle anlatsaydı sizce gelişmelerin yönü değişir miydi? Olaydan sonra babasının, gazete haberinden sonra da Alex’in çevresindekilerde ortaya çıkan iyi-kötü anlayışını irdeleyin.
- Mahalledeki gençlerin arkadaşlık ilişkileri için neler söylenebilir? Sevgi, hoşgörü, dayanışma, empati vb. bağları var mı? Bu arkadaşlık anlayışıyla yaygın sosyoekonomik yapı arasında bir bağlantı olabilir mi?
- Alex’in çevresindeki kişilerden biri olsanız, zanlı olduğu süre içinde ona karşı tutumunuz ne olurdu? Süreç boyunca Alex’e en çok düşmanlık yapanların kendi kankaları olması nasıl açıklanır?
- Alex okula döndüğünde yanına oturduğu Fetcher nasıl bir karakter? Alex’in çevresindekilerden hangi özellikleriyle farklılaşıyor? Alex’e arka çıkmasının nedeni, ayrımcılığa uğrayan bir Yahudi olması mı?
- Cinayet zanlısı 14 yaşında bir çocuğun gerçek suçluyu bulmak zorunda kalması, toplumun adalet anlayışına ilişkin neler düşündürüyor? En temel hukuk doktrinlerinden “suçsuzluk karinesi”, uygar bir toplumda bile neden uygulanamıyor?
- Martenstein’ın derste sorduğu soruya sizin cevabınız nedir: X, Y’yi, Y’nin kötü bir şey yaptığını düşünerek döverse, X suçlu olur mu? Eğer X bir ebeveyn ya da öğretmen, Y de çocuğu ya da bir öğrenci ise yanıtınız değişir mi? Tartışın.
- Alex’in, Fetcher’in ailesiyle Berlin’e taşınmasına verdiği tepkiyi irdeleyin.
- Gerçek suçlunun bulunması için Otter, neden çocukların yaptığı uyarı ve yönlendirmeleri görmezden geliyor? Otter iyi mi, kötü bir karakter mi? Bir polis olarak ne kadar güvenilir?
- Debbie nasıl bir karakter? Romanın başında Alex’in onu tanıtmak için söyledikleri, hikâye boyunca okurun tanıdığı Debbie ile ne derece örtüşüyor?
- Alex, eski kankaları WhiteBoys’u, onu öldüresiye dövdükleri halde neden polise şikâyet etmiyor? Polise şikâyet etmiş olsa sizce ne tür gelişmeler yaşanırdı?
- Almanya’da farklı bir kültürel çevrede geçen bu roman Türkiye’ye uyarlansa neler aynı kalır, neler değişirdi? Suç-ceza kavramları algısı ülkelere, kültürlere göre farklılaşıyor mu?
- Roman okura hangi duyguları iletiyor? Roman bittiğinde okur neler hissediyor?
Yaratıcı Etkinlikler
Çalışmaların çoğu online / çevrimiçi ortamda, ekran başında da gerçekleştirilebilir.
- Tartışma: Romanda “önyargı” teması kimler aracılığıyla ve nasıl işlenmiş? Bu önyargılar nereden kaynaklanıyor; haklılık payları var mı? Bu önyargılarla kimler mücadele ediyor, kimler teslimiyetçi davranıyor? Sınıfça kitabı tarayarak soruların yanıtlarını tartışın.
- Araştırma: 4-5 kişilik gruplar halinde çalışarak, insanların ırk, köken, cinsiyet, kültür vb. farklılıklarına göre ayrıştırılmalarının tarihini ve sosyolojik nedenlerini araştırın. Bu konunun uzantısı olarak göçmenlik olgusuna nasıl bakmak gerektiğini örnekler üzerinden tartışın. Örneğin, ABD’de Amerikan yerlilerinin, Türkiye’de Suriyeliler’in dışlanmasını neden farklı algılıyoruz; neden bize biri haksızlık diğeri doğru gibi geliyor? Edinilen sonuçları özetleyen, görüşleri derleyen bir sonuç bildirisi hazırlayın.
- Afiş: Öğrenciler gözlerini kapatıp birkaç dakika boyunca kitapta yaşananları düşünsün. Bu kitap kimde, nasıl bir tat bıraktı? Roman her okurun gözünün önüne nasıl bir tablo getirdi? Bir ressam bu kitabın bütününü özetlemek istese ne tür renkler, desenler kullanırdı? Bu renkler ve desenlerle kitabı tanıtan bir afiş yapmak için gruplar halinde çalışın. Bakalım ortaya ne tür yaratıcı tasarımlar çıkacak?
- Çalıştay: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup, önce, gençlerin şiddete, bağımlılığa, umarsızlığa alışmasına neden olan etkenleri saptasın. Ardından gençlerin iyi yetişmesi için birey ve kurumlara düşen görevleri düşünsün. Son aşamada bu yönde atılacak ilk somut adımı belirlesin. Her grubun çalışması tartışıldıktan sonra, çalışmaların ortak noktaları belirlensin ve atılacak ilk adımlarla ilgili kampanyalar planlansın.
- Sosyal Sorumluluk Projesi: Ülkede genç işsizliğinin fazlasıyla yüksek olduğu, üniversite mezunu işsiz sayısının her geçen gün arttığıyla ilgili verilere dayanarak gruplar halinde çalışın. Bakanlıklar, yerel yönetimler ve iş dünyası gibi sorunun çözümüyle ilgili kurum ve kuruluşları kapsayan sosyal sorumluluk projeleri hazırlayın. Görseller ve sloganlarla dikkat çekici hale getirilen projeleri konuyla ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla paylaşın.
- Tasarım: Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup adalet kavramıyla ilgili ünlü bir sözü ya da dizeyi resim, şiir, karikatür, fotoğraf, yazı vb. kullanarak oluşturduğu bir kolaj tasarımıyla anlatsın. Bu çalışmada amaç en yaratıcı, en farklı, en zengin uygulamayı gerçekleştirmek, söz ya da dizeyi çarpıcı bir düşünsellikle derinleştirmektir. Kolaj tasarımlar “Buraya Kadarmış Albümü”nde sergilensin.
- Film: Sınıfça çalışarak romanın senaryosunu yazın. Senaryonun, hikâyenin akışını en net anlatan sahnelerden oluşmasına özen gösterin. Karakterleri, dekor ve kostümleri belirledikten sonra seçilen oyuncularla senaryoyu sahne sahne videoya çekin. Akışı özetleyecek biçimde videoları birleştirin. Hazırladığınız “Buraya Kadarmış” filmini geniş çevreye ulaştırmak üzere gösterim günleri düzenleyin.
- Müzik: Bu romana en uygun fon müziği sizce ne olurdu? Herkes bir öneri getirsin ve neden uygun gördüğünü açıklayarak internetten kısa bir bölümünü dinletsin. Bakalım, tüm sınıfın hemfikir olduğu müzik parçaları çıkacak mı?
- Yarışma: 3 öğrenci jüri olarak belirlensin. Diğer öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Gruplar kendi içinde çalışarak, Alex, Debie, Fetcher, Alex’in babası, Nora, Dennis, mahalleli gençler ve yaşadıkları mahallenin 10 yıl sonrasını hayal etsinler. Gruplar sırayla kurguladıkları gelecek öngörülerini nedenleriyle birlikte paylaşsın, soruları yanıtlasın. Sonuçta öğrenci jürisi en ilginç hayali kuran 3 grubu seçsin. Ödül olarak diğerleri de seçilen grupların bir isteğini gerçekleştirsin.