Bozuk Saat

Irmak Zileli

ON8 (15 yaş ve üstü) • Roman • 188 sayfa
Önerilen sınıflar: Lise Sınıfları
BİREY ve TOPLUM • DUYGULAR • ZAMAN ve MEKÂN
iletişim • yazarlık • zaman • yalnızlık • park • işsizlik • ayrılmış ebeveyn • kentsel dönüşüm • saat kulesi • hikâye anlatıcılığı

 PDF İndir  DOC İndir  Yazdır 

Tartışma Konuları   |   Yaratıcı Etkinlikler

Yunus Nadi Roman Ödülü ve Duygu Asena Roman Ödülü sahibi Irmak Zileli'den, hikâyeciliğin görkemine ve belleğin sınırlarına ayna tutan bir roman. Geçmişten bugüne hayatın içinden geçenlerin hikâyesini, bozuk bir meydan saatinin gözünden anlatan roman, insan ruhunun derinliklerinin, nesnelerin tabiatının, doğadaki tüm seslerin izini sürüyor. ON8 Blog’da başlayan “Bozuk Saat” yolculuğu, pek çok özelliğiyle çağdaş edebiyatımızın çarpıcı örneklerinden biri; nabızdan nabıza atlayan zamansız bir okuma deneyimi…

200 yaşında bir meydan saati. Bir türlü doğru zamanı gösteremeyince sarayın hurdalığına atıldı. Son 100 yıldır şehir meydanındaydı. Gelip geçenler, onun varlığından habersizdi. Ta ki biri, onun yeteneğini fark edene dek: İnsanların nabzına, zihnine yerleşip, onları anlayabiliyor ve hikâyelerini anlatabiliyordu. Bozuk saatin zamanı, tanımadığı bambaşka insanların yaşamlarında akmaya başlamıştı...

1. Kentlerin vazgeçilmez parçası olan meydanların işlevi nedir? Kent yaşamında nasıl bir önemi var? Bu gözle bakıldığında meydandaki bir saat kulesi nelere tanıklık eder?
2. 4. bölümde adam, çocuğu doğacağı için köpeğini sokağa bırakmayı, anne babaların huzur evine bırakılması olgusuyla eşleştiriyor; çocuğu önceliklendirerek, “Evlatla hayvan bir mi ki?” diyerek, tercihini mazur göstermeye çalışıyor. Bu konulara nasıl bakıyorsunuz? Sorulduğunda, herkes hayvanların sokağa bırakılmasına karşı çıktığı halde neden hayvanlar sokağa bırakılıyor?
3. 6. bölümde, buldozer operatörünün zihninden geçen, “İnsanlar bir park için hayatını tehlikeye atar mı?” sorusunun yanıtlarını ve nedenlerini tartışın.
4. 9. bölümde, küçük çocuğu olmasa eşinden çoktan ayrılmış olacağını düşünen kadının bu düşüncesiyle ilgili genel görüşünüz nedir? Evliliklerde çocuk, çiftler arasındaki iletişimi nasıl etkiliyor?
5. 13. bölümde, Sefa’nın işinden kovulduğunu eşine söyleyememesi bir iletişim sorunu mu, uyumsuz kişilikler meselesi mi? Sizce Sefa, oğlunun montunu gasp eden çocuğun evine gittiğinde neler yaşanabilir? Saatin dediği gibi, “hikâyenin sonunu siz getirin”.
6. 17. bölümde yazarın, eşyanın ruhu olduğu, anıları titizlikle sakladığı, eskicilerin o anıları yüklenmiş eşyayla dolu olduğu fikrine ne diyorsunuz? Ecza dolabı örneği, düşüncenizi ne yönde etkiliyor? Ecza dolabı nelere tanıklık etmiş?
7. 21. bölümde, ayrılmalarına rağmen anne babası ilişkilerini uygarca sürdürürken, Elif’in yıllar önce gerçekleşen bu ayrılığa hâlâ tepkili olması nasıl açıklanır? 17 yaşında bir gencin bu konuyla ilgili algısını hangi toplumsal etkenler belirliyor? Elif’e ne öğütlerdiniz?
8. 24. bölümde, doğuma giren Selen’in ayrılmış ebeveynlerinin konuşmalarından, babanın giderken kendisine bıraktığı mektubu, annenin, kızına vermemiş olduğunu anlıyoruz. Ayrılmalarda tarafların çocuklarıyla ilgili bu tür “korumacı” davranışları ne kadar doğru? Toplumda çok yaygın olan bu davranış, özellikle annelerin ayrıldıkları eşlerinden intikam alma biçimi olarak görülebilir mi? Bildiğiniz örnekler üzerinden açıklayın.
9. 25. bölümde yazılmamış olsa da, doğum yaptıktan sonra Selen, Gönül ve Salih üçlüsünün yaşamında sizce neler olmuştur; neler hayal edersiniz?
10. Son bölümde, saat kulesinin yıkılma kararı ve karakterlerin de içinde olduğu topluluğun bunu engellemek için toplaşmasının alt metni ne olabilir? Yazar, başlangıç-bitiş bağını nasıl kurmuş? Bu bağ okurda sınırlanma duygusu mu, bütünlenme duygusu mu uyandırıyor? Tartışın.
11. Yazar, kişilerin/şeylerin nabzına giren saat aracılığıyla hangi temaları işliyor; hangi sosyolojik konulara değiniyor.
12. Saatin nabzına girdiği hangi karakterden daha çok etkilendiniz? Nedenlerinizle birlikte açıklayın.

Yukarı

• Sergi: Sınıfça çalışarak, tartışma konularındaki 11. sorunun yanıtı olarak sıralanan temaları, duvarlara astığınız büyük panolara başlıklar biçiminde yerleştirin. Başlıkların altına temayı romanda örnekleyen olay ya da durumu yazın ve gerçek hayatta temaya uyan, topladığınız örneklere ait haber, yazı ve fotoğrafları yerleştirin. Böylece herkes, kitabı ve düşündürdüklerini bir resim galerisi formatında gezerek öğrenebilsin.
• Gezi: Öğrenciler gruplara ayrılsın. Her grup farklı bir ülkenin ünlü bir meydanını tanıtmak üzere araştırma yapsın. Videolar ve fotoğraflarla o meydana sanal bir gezi düzenlesin. Bu sanal gezi sırasında grup sözcüsü meydanın özelliklerini anlatan bir tur rehberi rolünü üstlensin.
• Canlandırma: 9, 10 ve 11. bölümlerde kadının delikanlıya, delikanlının okul kapısındaki görevliye, görevlinin eşine patlamasına neden olan öfke duygusunu değiştirerek aralarında olması gereken sağlıklı diyalogları yeniden canlandırın. Durum hiç hoşuna gitmese de; sesin yüksekliğinden rahatsız olan kadın, kimliği sorulan delikanlı, eşi ilaç isteyen görevli başka nasıl tepki verebilirlerdi? Değişik öğrencilerle önce bölümdeki öfkeli konuşmaları, sonrasında da öfkenin kontrol altında olduğu diyalogları canlandırın ve sonuç açısından aradaki farkları irdeleyin?
• Yazma: Yazar bozuk bir saatin gözünden hayata tanıklık ediyor. Herkes benzer biçimde herhangi bir “şey”in gözünden (bahçedeki çınar ağacının, boş arsanın kenarındaki yıkık duvarın, sokak köpeğinin, saksıdaki menekşenin vb) istediği konuda bir öykü yazsın. En dikkat çeken 5 öykü “Bozuk Saatin Esinleri” adı altında varsa okul sitesinde yayımlansın.
• Yarışma: Bu kitabı siz yayımlasaydınız kapağı nasıl tasarlardınız? Herkes kitap için kendince bir kapak tasarımı yapsın. Diğer sınıfların öğrencileri ve öğretmenler bu tasarımlar için puan versin; en yüksek puanları alan 5 kapak tasarımı yayımlansın.
• Araştırma: Yazar, 5. bölümde parkı yıkmaya gelen buldozerin önüne oturan teyze figürünü hangi olaydan esinlenmiş? İnternette araştırın.
• Sunum: Gönüllü bir ekip dünyadaki ünlü saat kulelerini araştırsın. Hazırlanacak renkli bir sunumla saat kulelerini kimin, ne amaçla, ne zaman yaptırdığını, kent için önemini, özelliklerini ve zamanımızdaki durumunu fotoğraf ve videolarla sınıfa anlatsın.
• Fotoğraf: Acısı ve sevinciyle akan gerçek yaşamdan anların fotoğraflarını çekin. Herkes, yazarın romanda sözcüklerle anlattığı yaşamın gerçeklerini, çektiği fotoğraflar aracılığıyla anlatmaya çalışsın. Çekilen fotoğrafları, “Bizim Bozuk Saatimiz” vb bir adla açacağınız sosyal medya hesabınızda paylaşın. Fotoğraf çekmeyi ve anlamlı fotoğrafları bu hesapta biriktirmeyi sürdürün.

Yukarı