Berber Pire Tellal Deve

Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Öykü Şiirler • 120 sayfa
Önerilen sınıflar: 3. Sınıf • 4. Sınıf • 5. Sınıf
DOĞA ve EVREN • GELENEKLER • ERDEMLER • DİLİMİZİN ZENGİNLİĞİ • OYUNLAR
masallar • deyimler • tekerlemeler • çocukluk • hayvanlar • Keloğlan • dil oyunları • efsaneler • iletişim • Nasreddin Hoca

 PDF İndir  DOC İndir  Yazdır 

Tartışma Konuları   |   Yaratıcı Etkinlikler

Büyükler masallar anlatıyor, çocuklar onları dinliyor. Peki, çocuklar bu masalları nasıl anlıyor, nasıl yorumluyor, nasıl yaşıyor? Sevilen yazar Gülsevin Kıral, tasarım ödüllü kitabında, geleneksel masalları ve fıkraları çocuklar için yaratıcı bir yaklaşımla yeniden yorumluyor ve bu sorulara muzip cevaplar buluyor. Usta illüstratör Mustafa Delioğlu’nun muhteşem resimleriyle renklenen 10 öykü şiir, geleneksel manzum anlatımı çağdaş yorum ve nüktelerle birleştiriyor, Türkçe keyfini duyumsatıyor.

Kitapta yer alan 10 öykü şiir: Evvel Zaman İçinde; Kalbur Saman İçinde; Bizim Deve Tellal Deve; Bizim Pire Berber Pire; Anam Düştü Beşikten; Az Gittim Uz Gittim; Kafdağı; Masal Masal Maliki; Onlar Ermiş Muradına, Biz Çıkalım Kerevetine; Gökten Düşmüş Üç Elma.

1. Elinize aldığınızda kitabın az yazılı, çok renkli sayfaları size ne düşündürdü? “Öykü şiir” ne demek?
2. Sizce neden masallara “Bir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde kalbur saman içinde…” diye başlanır? Bu giriş ne anlatır?
3. “Kalbur Saman İçinde” başlıklı öykü şiirde, Nasrettin Hoca neden davete alınmıyor da kürkünü giymek zorunda kalıyor? Sizce gerçek yaşamda dış görünüm masaldaki kadar önemli mi; neden?
4. Tellal kime denir; ne iş yapar? “Bizim Deve Tellal Deve” başlıklı şiir öyküde, nasıl oluyor da tellallık deveye kalıyor?
5. “Bizim Pire Berber Pire” başlıklı şiir öyküde, köylülerin onca hazırlığına rağmen şehzade neden köyde konaklamıyor? Bu öyküden nasıl bir ders çıkarılabilir?
6. “Anam Düştü Beşikten” başlıklı şiir öyküde annenin beşikten, babanın eşikten düşmesinin hikâyesi nedir?
7. “Az Gittim Uz Gittim” başlıklı öykü şiirde çocuk, babasının yolculuğuyla masaldaki yolculukları karşılaştırdığında nasıl bir sonuca varıyor? Bu öykü şiirde, şehzadenin demir çarığının ve demir asasının aşınması ne anlama geliyor; demir aşınır mı?
8. “Kafdağı” nerededir? Masallarda neden hep Kafdağı’ndan söz edilir? Zümrüdüanka kuşunun masallarda sıkça karşımıza çıkmasının nedeni nedir; bu kuşa ne tür güçler ve özellikler yakıştırılmıştır?
9. “Masal Masal Maliki” başlıklı şiir öyküdeki küçük kızın rüyası sizce ne anlama geliyor? Bu rüyadaki peri kızı, şehzade ve dev karakterleri kimleri simgeliyor olabilir?
10. “Onlar Ermiş Muradına, Biz Çıkalım Kerevetine” başlıklı şiir öyküdeki Keloğlan’ın kişilik özellikleri neler? Yüzüğü evde unutması, gizli kapıyı açan sözü hatırlamaması onun hakkında ne düşündürüyor? Kızıyla evlenmesine izin vermesi, zengin Bey’in nasıl biri olduğunu gösteriyor?
11. “Gökten Düşmüş Üç Elma” hesabı size de haksız geliyor mu? Elmalar ağaçta yetişmez mi; gökten nasıl düşüyor? Sizce neden masallar böyle bitiyor?
12. Bu kitaptaki öykü şiirler size neler düşündürdü; şiirsel öykü yazma tekniğini nasıl buldunuz?

Yukarı

• Canlandırma: “Evvel Zaman İçinde” isimli başta olmak üzere, diyaloğu çok olan öykü şiirlerdeki karakterleri, gönüllü öğrencilerce canlandırarak okuyun. Karakterlere ait sözler farklı renklerde yazıldığından canlandırmak kolay olacaktır.
• Okuma: Kitabın 14-15, 24-25, 36-37, 48-49, 58-59, 68-69, 80-81, 88-89, 102-103, 114-115. sayfalarında bulunan resimleri sınıfça “okuyun”. Resimler size ne anlatıyor; dikkatli incelediğinizde ne tür ayrıntılar görüyorsunuz? Çizer, neden bu desen ve renkleri tercih etmiş? Desenler öykü şiirlere ne katıyor? Tartışın.
• Tartışma: Öğrenciler çember oluşturacak biçimde yerleşsin. İlk turda her öğrenci sırayla masalların neden önemli olduğunu, ikinci turda masalların en önemli niteliğinin ne olduğunu, üçüncü turda en çok sevdiği masalın ne olduğunu, nedenleriyle birlikte tartışsın. Turlar sırasında not tutulsun ve öğrencilerin ortak eğilimleri ortaya çıkarılsın. Seans sonunda öne çıkan görüşler sloganlaştırılsın.
• Sunum: Öğrenciler 10 gruba ayrılsın; her grup bir öykü şiirden sorumlu olsun ve o öykü şiiri tarayarak içindeki deyim, tekerleme ve bilinmeyen sözcükleri saptasın. Her grup öykü şiirindeki sözcüklerin anlamlarını çalışarak kısa bir sunum hazırlasın ve sınıfa aktarsın. Sunum sırasında diğerleri de o deyim, tekerleme ve sözcüğü cümle içinde kullanarak belleğine yerleştirsin.
• Pantomim: Her öğrenci, tarama uygulamasında oluşturulan listeden şansına çıkan deyim, tekerleme ya da bilinmeyen sözcüğü pandomimle diğerlerine anlatsın; diğerleri de deyim, tekerleme ya da sözcüğün hangisi olduğunu bulmaya çalışsın. Bakalım, anlamlar ne kadar öğrenilmiş, pandomimde kimler başarılı?
• Resimleme: Önce Anadolu söylencelerinde özel bir yeri olan Nasreddin Hoca ve Keloğlan tiplemelerini araştırın. Gerçekten yaşamışlar mı? Söylencelere konu olmalarının nedeni nedir? Onlara hangi güçler ve özellikler yakıştırılmış? İkinci aşamada, herkes ayrı bir kâğıda hayalindeki Nasrettin Hoca ve Keloğlan’ın resimlerini yapsın. Nasrettin Hoca ve Keloğlan resimleri ayrı ayrı gruplanarak sergilensin. Bakalım, resimlerde karakterler için hangi benzer unsurlar kullanılacak?
• Gösteri: “Masallar çocuklar için mi, herkes için midir?” sorusunun yanıtını bulmak üzere dramatize bir gösteri düzenleyin. Her öğrenci küçük aksesuarlar yardımıyla, masallardaki karakterlerden dilediği birinin görünümüne girsin ve, “Ben masalım, beni çocuklar okur çünkü…” ya da “Ben masalım beni herkes okur çünkü…” kalıplarından istediği biriyle başlayarak cümlenin devamını getirsin. Masalların kimler tarafından okunduğu konusunu eğlenceli bir yolla irdeleyin. Seçenekler tamamlandığında, her iki görüşle ilgili nedenler derlenerek fiziki ya da dijital ortamda paylaşılabilir.
• Yazma: Herkes Gülsevin Kıral’ın üslubunu örnek alarak, en sevdiği herhangi bir kitabı diğerlerine tanıtmak üzere 4 dizelik (1 kıtalık) bir şiir yazsın. Bu çalışma için basit ama yaratıcı düşünmek yeterli olacaktır. Bakalım, şiir yazmakta kimler daha cesur?
• Röportaj: Herkes çevresinden en az 3 kişiye en sevdiği masalın ne olduğunu ve neden sevdiğini sorsun; yanıtları kısaca not alsın. Hepsi toplandığında yanıtları sınıfça inceleyin. Röportajlar, yakın çevrede hangi masalların daha çok sevildiğini ortaya çıkarsın. Sonuçları sınıfça tartışın.

Yukarı