Bataklığın Kıyısındaki Ev
Yeşim Saygın
Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 168 sayfa
Önerilen sınıflar: 4. Sınıf • 5. Sınıf • 6. Sınıf
İLETİŞİM • SOSYAL İLİŞKİLER • ERDEMLER
önyargı • aile • bataklık • sırlar • macera • geçmiş • kasaba yaşamı • arkadaşlık • gizem • bağlılık • yaz tatili • güven
Kitap Hakkında
Polisiye tadındaki macera romanlarıyla sevilen Yeşim Saygın’dan yaşamın içine gizlenmiş fantezilerle kurgulanmış heyecan dolu bir roman. Yaşlı bir aile büyüğünün yaşamındaki sırların, yaz tatilindeki iki çocuğu birbirine yaklaştıran olaylarla gün ışığına çıkmasını anlatan kitap, insanlara önyargısız yaklaşmanın önemini ve nesillerarası iletişimi vurguluyor. Aile, arkadaşlık, güven gibi yaşamı biçimleyen temel erdemleri de yücelten kitap, Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği (ÇGYD) 2007 Yılın En İyi Çocuk Romanı Jüri Özel Ödülü’ne değer görüldü.
Akrabaların uğursuz saydığı Büyükhala, yaz tatilini geçirmek üzere Peren’i evine davet eder. Peren’in anne babası, söylentilere kulak asmasalar da Büyükhala’nın evi yakınlarındaki bataklık nedeniyle bu davete sıcak bakmazlar. Peren onları zar zor ikna eder. Bataklığın kıyısındaki eski bir evde tek başına yaşayan gizemli Büyükhala, etkileyici delikanlı Kuzey, kasabanın tek dükkânında çalışan öksüz Küçük Vahşi ve tuhaf bakışlı, esrarengiz adam Baykuş, Peren’in o yaz tatilini unutulmaz kılacaklardır…
- Büyükhala’ya ilişkin nasıl bir ilk izlenim edindiniz? Peren evine geldiğinde sergilediği davranışlar kişiliği için hangi ipuçlarını veriyor?
- Peren’in, ilk günlerde evi gizlice araştıracağı yerde, kendisine mesafeli duran Büyükhala ile yakınlaşmaya, iletişim kurmaya çalışması gerekmez miydi? Siz olsanız, ailenin dışladığı ve o güne kadar hiç görmediğiniz Büyükhala’nıza nasıl yaklaşırdınız?
- Büyükhala ile Kuzey arasındaki sevgi ve güveni hangi işaretlerden anlıyoruz? İlk günlerde Peren ile Kuzey’in arasında oluşan gerginliği neye bağlamak gerek?
- Büyükhala’nın hangi davranışları, hakkındaki gizemi doğrular nitelikte? Evine çağırdığı halde onun kendisine ihtiyacı olmadığını Peren’e düşündürenler neler? Neden büyükhalası için, “Sonu gelmez bir labirent gibiydi kadın,” diyor?
- Kuzey’in ailesinin dramı ne? Sizce köylük yerde birlerinin keman çalması olağan mıdır? Uzun yıllar boyu birlikte yaşamalarına rağmen Kuzey’in, Büyükhala’nın köye yerleşme nedenini öğrenmemiş olması nasıl açıklanır? Büyükhala neden köye yerleşmiş?
- Baykuş’un tehditlerine rağmen Büyükhala nasıl oluyor da polise gitmiyor? Sizce Kuzey neden samimiyetlerine dayanarak Büyükhala’ya Baykuş’la aralarındaki gizemi sormuyor? Büyükhala bu gizemi saklamakla Peren’i de tehlikeye atmış olmuyor mu?
- Bataklık; Peren, Kuzey, Küçük Vahşi ve Büyükhala için ayrı ayrı ne ifade ediyor; maceraya ne katıyor? Peren’in yerinde olsanız siz de onun gibi gizlice bataklığa gider miydiniz? Neden?
- Ailesinin, sırf babasının ölümüne ve halasının felç geçirmesine dayanarak, Büyükhala’ya “uğursuz” demesi olağan ve kabul edilebilir bir durum mu?
- Peren evde yalnız olduğu gece, gizlendiği yerden Baykuş’u evden çıkarken gördüğünde ona müdahale edebilir miydi? Baykuş ona bir şey yapmak istese daha önce yapmaz mıydı; ona zarar vermek için hangi fırsatları değerlendirebilirdi?
- Sadece birkaç yıl değil, Baykuş’un yaşamının 20 yılını Büyükhala’yı gözlemeye harcaması nasıl açıklanabilir? Normal olmayan nedir?
- 12 yılda bir açan Albatus’un ve formüllerin bataklığa atılmasının dışında bir çözüm bulunabilir miydi?
- Sizce, Küçük Vahşi’nin bataklıktan çıkardıklarından oluşan hazinesinde neler olabilir?
- Bataklığa savurduğu çiçek kavanozunu yakalamak için atılan Baykuş’un bataklığa düşerek ölmesi Peren’de ne tür duygulara neden olmuş olabilir?
Yaratıcı Etkinlikler
- Tartışma: Küçük bir yerleşimde geçen romanda hangi unsurlar aklımızdaki köy yaşamıyla çelişiyor? Bu unsurlar gerçekçi mi, yoksa fazla mı hayali? Acaba köy yaşamı konusunda önyargılı olabilir miyiz? Yazarınki ile aklımızdaki köy yaşamını önyargılarımızı da düşünerek tartışın.
- Örnekleme: Öğrenciler 9 gruba ayrılsın. Her grup baştan itibaren ikişer bölümü üstlenerek o bölümdeki şiirsel anlatımlı cümleleri saptasın. Örnek: “Işıkların geri çekildiği noktada karanlık krallığını ilan etmişti,” ya da, “Sıcak, elindeki tutkalı her yere süren yaramaz bir çocuk gibi Peren’in saçlarını alnına ve ensesine yapıştırıyordu,” vb… Bu gibi cümlelerin yazarın üslubuna ve romana neler kattığını tartışın.
- Karikatür: Herkes romandaki karakterlerden istediği birinin karikatürünü yapsın. Karakterin özelliklerini öne çıkaran karikatürler, “Bataklığın Kıyısındaki Ev Albümü”ne yerleştirilsin.
- Sunum: Öğrenciler 4-5 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup “önyargı” kavramını kendi içinde tartışsın. Önyargı nedir; önyargılarla nasıl ve nerelerde karşılaşıyoruz? Ne tür önyargılar yaygın. Önyargıya kimler daha çok eğilimli? Önyargılı olmak ilişkileri ve iletişimi nasıl etkiliyor? Önyargıların önü nasıl alınabilir? Her grup bu ve benzeri soruların yanıtlarını çalışarak görüşünü belirlesin. Gruplar görüşlerini sırayla sunsun. Sonuçta sınıfta tespit ettiğiniz önyargıları kırmak için atılacak ilk adımları belirleyip uygulamayı deneyin.
- Oyun: Sembolik bir Albatus çiçeği yapın. Herkes, romandaki gibi sezgi ve enerjisini güçlendiren bu çiçeği sırayla eline alarak neyi gerçekleştirmek, bu gücü ne için kullanmak istediğini söylesin. Bu dilekler videoya kaydedilsin, sosyal medyada paylaşılsın. Sınıfça değerli bir anı videosu üretin.
- Yazma: Herkes romanın başındaki, “Sarmaşığın dalları ahtapotun kolları gibi ileri doğru açılıp uzandı ve yaprakların arasında beliren iki göz çevreyi hızla kontrol etti,” cümlesine sırayla yeni cümleler eklesin ve böylece ardı ardına gelen bu cümlelerle yeni bir hikâye ortaya çıksın. Bu ortak hikâyeyi kayıt altına alın. Bakalım, aynı cümleyle başlayan hikâyeniz nelerden söz ederek ilerleyecek?
- Araştırma: Romandaki merak uyandıran gizem noktalarını, karakterlerin bu unsurlara nasıl tepki verdiğini, bu unsurların okurda nasıl duygular uyandırdığını, okuma sürecine etkisini analiz edin. Herkes kitapta merak dozunu arttırdığını düşündüğü bölümleri belirlesin. Yazarın merak duygusunu nasıl yönlendirdiğini inceleyerek tartışın.
- Tasarım: Gruplar halinde çalışarak, okumayan birine kitabı önermek üzere bir tanıtım broşürü hazırlayın. Yazılar, desenler, dikkat çekici unsurlarla oluşturulacak broşürler son derece yaratıcı tasarımlarla düşünülmeli.