Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 112 sayfa
Önerilen sınıflar: 4. Sınıf • 5. Sınıf • 6. Sınıf
DOĞA ve EVREN • KİŞİSEL GELİŞİM • OYUNLAR • İLETİŞİM
köy yaşamı • satranç • kendini tanıma • bisiklet • yetenekler • nesillerarası iletişim • balık tutmak • güvenmek • yalnızlık • önyargı • çocukluk • dış görünüş • doğum günü
Kitap Hakkında
Fransız edebiyatının ödüllü yazarlarından Jean-Philippe Arrou-Vignod’nun, Türkçe’deki ilk romanı bir “büyüme” yolculuğunu anlatıyor. Güçlenip yükseklere uzanmaya, ev özlemine dayanmaya, beklenmedik değişimlerle baş etmeye ve en önemlisi, saklı yetenekleri keşfetmeye çağırıyor. İçten ve muzip diliyle gülümseten roman, havanın, suyun, arkadaşlığın, sevginin ve yeni heyecanların yardımıyla sınırların aşılabileceğini gösteriyor.
Aile sorunlarından bunalan Léo’nun boyu bir santim bile uzamaz. Sınıfını geçemeyince anne babası çareyi onu babaannesinin yanına, köye yollamakta bulur. Ama Léo’nun planı hazırdır: Babaannesini çileden çıkarıp eve geri postalanmak! Terslenir, etrafta dolanan çocuklara tuzaklar kurar, dedesinin atölyesini kurcalar. Okulun satranç meraklısı öğretmeni Bay Litvak’ın ziyaretinde kendiyle ilgili hiç bilmediği bir şey keşfeder! Yoksa çekilmez, tembel Léo gerçek bir yeteneğe mi sahiptir?..
- Roman başlarken Léo’nun okuldaki durumu ve tutumu hakkında neler öğreniyoruz? Okur romanın başında Léo’ya sempati duyuyor mu? Neden?
- Babanın 17. sayfada Léo’nun durumu ve köy okulu için söylediklerini irdeleyin. Babanın düşünme tarzında size ters gelen bir şey var mı?
- Okur, Léo’nun babaannesiyle peronda ilk tanıştığında Léo’nun yorumlarının dışında, söylediklerine ve tutumuna bakarak babaanneye ilişkin nasıl bir ilk izlenim ediniyor?
- Léo’nun kuzenleriyle birlikteyken aralarındaki en haylaz çocuk olarak algılanmasının nedeni tembelliği ya da beceriksizliği mi? Léo bu haylazlıkları bilinçli yapıyor olabilir mi?
- Babaannenin sözcük alışkanlığı nasıl yorumlanmalı? Tarzı, köylülerin konuşma biçimi olarak tanımlanabilir mi?
- Léo’nun dedesiyle ilgili neler öğreniyoruz? Léo’nun dedesiyle benzerlikleri var mı?
- Babaannesi ile Léo arasındaki ilişkiyi irdeleyin? Babaannesi Léo’nun dediği gibi sinir biri mi?
- Dededen kalma bisiklet, romanda nelerin göstergesi olarak kullanılmış? Bisikleti birlikte tamirciye götürmeleri babaanne torun ilişkisine dair neler anlatıyor?
- Babaannesinin, çaldığı şekerlemenin parasını Léo’ya ödetmesinin cezadan öte bir anlamı olabilir mi? Babaannesi bu hırsızlık için neden Léo’yla yüzleşmiyor?
- Köyde ekransız kalmak Léo’yu nasıl etkiliyor? Yazar ekran bağımlılığı hakkında nasıl bir mesaj veriyor?
- Yaptıklarına ve eski öğrencilerinin hakkında söylediklerine bakıldığında babaannenin emekli olmadan önce nasıl bir öğretmen olduğu anlaşılıyor?
- Léo nasıl bir karakter? Roman boyunca Léo’nun yaptığı, ama sizin onaylamadığınız tutum ve davranışlar hangileri? Sizce Léo, Paris’teki okulda neden sorunlu bir öğrenci olarak görülüyor?
- Okulda başarısız hatta sorunlu bir öğrenci nasıl olur da satrançta çok başarılı bulunur? Bu durum romana özgü bir idealizm mi, yoksa gerçek olabilir mi? Nedenlerinizle birlikte açıklayın.
- Romandaki önyargı örnekleri neler? Bu önyargılar Léo’nun ilişkilerini ve davranışlarını nasıl etkiliyor?
Yaratıcı Etkinlikler
Çalışmaların çoğu online / çevrimiçi ortamda, ekran başında da gerçekleştirilebilir.
- Kurs: Sınıfta başlayan sonra da okula yayılan bir satranç kursu düzenleyin. Bilenler kendi aralarında örgütlenerek, sırayla öğrenmek isteyenlere kurs versin. Az bilenler yeni başlayanları, daha iyi bilenler başlangıç aşamasını geçenleri, varsa ustalar da iyice öğrenenleri çalıştırsın. Okuldaki satranç kulübünden bağımsız yürütülecek bu kursun amacı yeteneği ne olursa olsun, yarışma stresi olmadan her isteyeni satrançla tanıştırmak olmalı.
- Sunum: Léo’nun satranca yeteneği olduğu anlaşılıyor. Herkes sırayla kendisinin neye yeteneği olduğunu, bu yeteneğini geliştirmek için neler yaptığını kısaca anlatsın. Diğerleri de anlattığı bu yeteneklerin farkında olup olmadıklarını açıklasınlar.
- Araştırma: Öğrenciler gruplar halinde çalışarak ilişkilerde güven duygusunu yaratan, besleyen ve azaltan unsurları analiz etsin. Sizlerin deneyimleriniz bu aşamalarla nasıl eşleşiyor? Gruplar, kapsamlı incelemelerle vardıkları sonuçları, ailelerin de bulunduğu bir ortamda diğerlerine aktardıktan ve birlikte tartıştıktan sonra konuyla ilgili önermeler oluştursun.
- Proje: Bütün öğrencilerin ismi tek tek küçük kâğıtlara yazılıp bir torbaya konsun. Herkes bu torbadan kimseye göstermeden bir kâğıt çeksin ve üzerinde yazan isme verilecek bir doğum günü hediyesi düşünsün. Hediyenin özelliği, kâğıt, karton, cam, tahta, metal, taş gibi değişik bir malzeme üzerine resim olarak yapılması. Hediyenin kendisi değil, resmi verileceğinden yaratıcı davranmak ve hayal gücünden yararlanmak gerekecek. Örneğin, kişinin ilgi alanına uyan bir tekne, yıldız, teleskop, basketbol topu, araba ya da şapka hediye edilebilir. Bakalım kimler, neler hayal edecek?
- Fotoğraf: Herkes cep telefonuyla “güven” temasını işleyen çeşitli fotoğraflar çeksin. Herkes en beğendiği fotoğrafını seçsin ve bu fotoğraflardan bir video oluşturun. Her fotoğrafı çeken öğrencinin adı da mutlaka yazılsın. Müzikle destekleyeceğiniz bu özel dijital fotoğraf sergisini okul genelinde ve ailelerle paylaşın. Aynı çalışmayı farklı temalar için de yapabilirsiniz.
- Söyleşi: Léo, yanında yaşamaya geldiğinde sinir biri olarak gördüğü babaannesini gerçek anlamda tanımaya başlıyor. Öğrenciler; anneanne, babaanne, büyükbaba, dede gibi ileri yaştaki bir aile büyüğüyle paylaştıkları ya da hayal ettikleri dostluk üzerine söyleşsin. Söyleşi için önceden hazırlayacağınız sorular sayesinde nesillerarası iletişimin iyi ya da kötü yönlerini, neye yarayacağını, nelere neden olabileceğini ortaya çıkarmaya çalışın. Aile büyükleri uzakta yaşayanlar söyleşiyi telefonla da yapabilir.
- Atölye: Léo’nun Paris’teki yaşamıyla köydeki yaşamını karşılaştırın. Hangi yaşam tarzı size daha çekici geliyor? Türkiye’de köyde yaşayan bir çocuğun avantajları neler, kentte yaşayan çocuğunkiler neler? Köy ve kent yaşamını güven duymak, yalnızlık çekmek, eğlenmek, gelişmek yönlerinden karşılaştırın. İki grup halinde yapılabilecek bu çalışmanın sonucunda, iki yaşam tarzının çocuk üzerindeki olumlu ve olumsuz yansımalarını listeleyin.
- Video: Herkes telefonuyla, “Bu kitap bakış açınızı nasıl etkiledi?” sorusuna yanıt veren birkaç cümlelik kısa bir özçekim yapsın. Çekimler sınıfta izlensin ve ortak görüşler saptansın.
- Bulmaca: Sınıfça dış görünüş ve önyargı arasındaki ilişkiyi sorgulayan bir bulmaca düzenleyin. Öğrenciler 2-3 kişilik gruplara ayrılsın ve gruplar birbiriyle eşleşsin. Her grup diğerlerine göstermeden internetten siyasetçi, sanatçı, iş insanı, sporcu gibi bir ünlünün, alışılmış görünümünün dışındaki farklı fotoğraflarını bulsun. Yüzünü örterek eşleştiği diğer gruba göstersin. Grup, evet-hayırla yanıtlanan en fazla 3 soru sorarak kişiyi tanımak zorunda. Dış görünüşün farklılığına rağmen kişiyi doğru tahmin eden gruplar ödüllendirilsin. Etkinliğin sonunda dış görünüşün yanıltıcı olup olmadığı tartışılsın.