Arda'nın Derdi Ne?
Necati Tosuner

Çocuk Kitaplar (8-12 yaş) • Roman • 108 sayfa
Önerilen sınıflar: 4. Sınıf • 5. Sınıf • 6. Sınıf • 7. Sınıf
DUYGULAR • SOSYAL İLİŞKİLER • ERDEMLER • SAĞLIK
dede-torun • aile • değişim • çevre • nesillerarası iletişim • yaşlılık • hastalık • arkadaşlık • okul yaşamı • taşınmak
Kitap Hakkında
Edebiyatımızın çok ödüllü dil ustası Necati Tosuner, her yaştan okurunu aramızdan bir ailenin sıcaklığıyla buluşturuyor. 2011’de Türkan Saylan Sanat Ödülü Jüri Özel Ödülü ile taçlanan roman, merak ve endişeyle biçimlenen şimdiki zamanı ve geçmişten kopup gelen anıları film tadında bir kurguyla anlatıyor. Tosuner, büyümek, değişimi göğüslemek; hayatımıza gelenleri, gidenlerle bir arada kabullenmek ve umudu her zaman yürekte taşımak üzerine duyarlı öyküsüyle, şiirsel anlatımı ve zengin üslubuyla etkiliyor.
Arda ve ailesi, babaannenin ölümünün ardından dedenin evine taşınmıştır. Aynı evde yaşamak, dede Eşref Bey’le Arda arasında özel bir bağ kurulmasına yol açar. Eşref Bey, ilginç karakteriyle büyük küçük herkesin hayatında önemli bir yer edinmiştir. Her zamanki gibi sofranın başında toplandıkları bir gün, dedenin sandalyesi boş kalır. Arda ve ailesi merak içindedir. Acaba Eşref Bey nerededir?..
- Romanın başında Arda’nın ailesiyle ilgili neler öğreniyoruz? Neden Eşref Bey’in yanına taşınmışlar? Evlerinin bulunduğu Tosun Sokak’ı hayalinizde nasıl canlandırırsınız, tarif edin.
- Aygül, Arda için ne ifade ediyor? Arda’yla yaşadıklarına bakarak, Aygül’ün nasıl biri olduğunu söylersiniz?
- Arda, İzmir’de Aygül’ü beklerken ona çiçek verme fikrini kimden alıyor? Çiçeği taşımamak için nasıl bir çare buluyor? Aygül, gül için ne yorum yapıyor? İzmir’deki buluşmaları, sizce Arda için neden öncekilerden daha heyecan verici?
- Arda’nın dedesiyle yolda rastladıkları satıcıdan cüzdan satın alma macerası, bize dedenin kişiliğiyle ilgili ne gibi ipuçları veriyor? Arda, dedesine olan duygularını nasıl açıklıyor? Sizce birini sevmemiz için dedemiz, amcamız, teyzemiz, halamız, dayımız gibi akrabamız olması yeterli mi?
- Arda ve dedesi, Dalyan’a yürürken hangi tabela dikkatlerini çekiyor? Tabelada yazan şey sizce neden hem çevre hem de insanlık açısından büyük bir vicdansızlık? Yeşille, ağaçla ilgili benzer durumlar sizlerin yaşadığınız yerlerde de oluyor mu?
- Eşref Bey eve gelmeyince neden polisi aramıyorlar? Arda’nın annesi kimden, nasıl bir yardım istiyor? Gelen yanıt aileyi rahatlatıyor mu? Birini çaresizce beklemek nasıl bir duygudur, sizce?
- Arda neyi hatırlıyor da dedesini buluyorlar? Dede neden oraya gitmiş? Eve getirdiklerinde Eşref Bey’de nasıl bir değişim gözlemliyorlar?
- Yazar, romanın sonundaki, “Asıl şimdi başlıyordu her şey…” cümlesiyle ne demek istiyor? Başlayan ne? Dedeyi ve ailesini neler bekliyor, olabilir?
- Canlandırma: Öğrenciler 2 kişilik gruplara ayrılsın. Her grupta bir kişi dede, diğeri torun rolünü üstlensin. Dedeler karşılarına aldıkları torunlarına, “ Benim gençliğimde böyle cep telefonları falan ne gezeeeer. Biz…” ya da “Bizim çocukluğumuzda sınıflar sobayla ısınırdı, hatta bir keresinde…” ya da “ Biz anneannenle birbirimizi mahalleden bilirdik ama…” ya da “Eskiden çocuk bahçelerinin özel bir kokusu olurdu, o bahçeleri kokusundan bilirdik…” ya da “ Pazarlık etmeden alışveriş olmaz. Bir keresinde babamla…” benzeri ifadelerle başlayan ve torun rolündekilerin dedelere sorular sormasıyla süren, hayali bir sohbet gerçekleştirsinler. Bakalım hangi ikili grubun hayal gücü daha geniş?
- Gezi: Sınıftan bir grup, varsa okulun çevresindeki ya da mümkünse il/ilçedeki bir yaşlılar evini ziyaret ederek sakinleriyle sohbet etsin. Farklı yaştan yetişkinlerle iletişimi geliştirmek ve yaşlılara moral vermek için bu ziyaretler aylık periyodlar halinde değişik gruplarla yinelensin. Ziyaretlerden sonra sınıfça izlenimleri paylaşmak, yaşlıları daha iyi anlamak için fırsat yaratacaktır.
- Yazma: Öğrenciler, “Benim Aile Hikâyem” başlığı altında hayali bir aileyi anlatan kısa bir öykü yazsın. Herkes okunan öykülere 1-5 arası bir puan versin. Tüm öyküler okunduktan sonra en yüksek puan alan 3 öykü sembolik bir armağanla ödüllendirilsin. Mümkünse öyküler okul gazetesinde yayımlansın.
- Araştırma: Romanda bir ıhlamur ağacı manzarayı engellediği gerekçesiyle kesiliyor. Ihlamur, çınar, kızıl çam, fıstık çamı, ladin, akasya, at kestanesi, meşe, servi gibi pek çok ağacın isimlerini küçük kâğıtlara yazarak bir sepette toplayın. Öğrenciler 3 kişilik gruplara ayrılsın. Her grup sepetten bir ağaç ismi çeksin ve şansına çıkan ağacı sınıfta tanıtmak üzere araştırsın. Görselleriyle birlikte diğerlerine tanıtsın. Çevre ve yeşil bilincine katkı sağlansın.
- Resimleme: Herkes romanda en hoşlandığı sahnenin resmini yapsın. Resimler, olay sırasına göre dizilsin ve “Arda’nın Derdi Ne?” sergisi oluşturulsun.
- Okuma: Herkes arkadaşlık temasını işleyen en sevdiği kitabı tanıtmak üzere konusu, yazarı ve önerme nedenini içeren kısa bir metin hazırlayıp sınıfla paylaşsın. Önerdiği kitabı, okumak isteyen diğer arkadaşlarına versin. Böylece sınıfta okumayı özendiren bir kitap değişim kampanyası (Kitap Dostluğu) süreci başlasın.
- Afiş: Roman sinemaya uyarlansaydı, film afişi nasıl olurdu? Herkes böyle bir film için afiş tasarlasın, ortaya çıkan çalışmalar sınıf panosunda sergilensin.
